Z. S. Ubaydullayeva, sh. R. Xalimova muhandislik geologiyasi va gruntlar

Diotomit  va  trepel
  tabiatda  qavat  –  qavat  bo’lib  yotadi.  Ular  issiqqa 
qarshi,  kislotaga  qarshi  va  tovush  qaytargich  xususiyatiga  ega  bo’lib,  sement  va 
g’isht olishda ishlatiladi.  
                                                             
4
G.F.Bell Engineering Geology, 111-bet
 

---

72 
 
 
 
Opoka
 – g’ovakli kremniyli tog’ jinsi bo’lib, rangi kulrangdan qoragacha 
minerologik  tarkibi  asosan  opaldan  tashkil  topgan  va  oz  miqdorda  kremniy 
qoldiqlarining  qo’shimchalarini  uchratish  mumkin.  Opoka  qattiq  yengil  tog’  jinsi 
bo’lib,  maydalansa,  har  xil  burchak  hosil  qilib  bo’laklarga  bo’linadi.  Opoka  ham 
tabiatda qavat - qavat holda uchraydi.  
 
Bo’r  (mel)
  dengiz  organizmlaridan  hosil  bo’lib,  tarkibining  60  –  70%ni 
ohakli  organizmlar  qolgan  qismini  kalsit  tashkil  etadi.  Bo’r  ohaktoshdan  farqli 
o’laroq qavat - qavat bo’lmaydi. Jipslashish darajasi past. Bo’r tog’ jinslari orasida 
gil qavatchalarini ham uchratish mumkin.