Z. S. Ubaydullayeva, sh. R. Xalimova muhandislik geologiyasi va gruntlar

O’rmon  dasht  tuproqlari.
  Bu    mintaqa,  asosan,  kulrang  o’rmon, 
kulranglashgan    tuproq  va  ishqorlangan  qora  tuproqlardan  iborat.  Ular  kulrang 
tuproq  mintaqasining  janubida  ya'ni  cho’l  qoratuproq  mintaqasiga  o’tish  yerida 
joylashgan. Bu mintaqadagi tuproq juda turli-tuman. Mintaqaning shimol tomonida 
kulrang  tuproqqa  o’xshash,  ya'ni  kulrang  o’rmon  tuprog’i  bilan,  ishqorli 
qoratuproq tarqalgan kulrang o’rmon tuproqlari juda kichik maydonlarda uchraydi. 
Yerning  pastqam  joylarida  o’tli-qoratuproq,  o’tli-  botqoq  tuproqlari  va  sho’roli 
kichik mintaqalar mavjud. 
O’rmon-dasht mintaqasida yog'ingarchilik miqdori yiliga shimolda 550 mm, 
janubda  400  mm  va  sharqda  300  mm  gacha  bo’ladi.  Bu  mintaqaga  xos  qilib 
qo’yiladi,  quyidagi  morfologik  belgilarga  ega.  Chirindi  qavat  to’q  kulrang  va 
kulrang    bo’lib,  yumshoq  tekis  bargi  ichki  tuzilishiga  ega.  Undan  pastki  qavt  och 

---

280 
 
 
rangda  bo’lib  tarkibida  kremniyli  qo’shimchalar  yaxshi  ko’rilgan,  to’q  qo’ng'ir 
rangdagi tuproqdir. 
Yo’l  qurish  uchun  o’rmon-dasht  tuprog'i  bir  xil  emas.  Ya'ni  qurish  uchun 
qulay  maydonlar  bilan  bir  qatorda,  lyossimon  chanli  suglinok  tarqalgan 
maydonlar-suv  aylanishi  yomon  bo’lgan  maydonlar  ham  uchraydi.  Kuz-qish 
oylarida  bunday  joylarda  namlikning  yig'ilishi  gruntlarning  kuch  ko’tara  olish 
qobiliyatini  pasaytiradi.  Kulrang  tuproqli  mintaqalarga  nisbatan  bu  mintaqadagi 
tuproqlar zichlash uchun qulaydir.