Z. S. Ubaydullayeva, sh. R. Xalimova muhandislik geologiyasi va gruntlar

 
Gruntlarning tuzilishi bilan bog’liq bo’lgan tutashuvchanlik.
  Grunt  ichki 
tuzilishi bilan bog’liq bo’lgan tutashuvchanlik tog’ jinsiga ma’lum bir qattiqlikni, 
mahkamlikni  beradi.  Bu  tutashuvchanlik  gruntning  donalari  orasidagi  ichki 
bog’lanish bilan tavsiflanadi. 
        Grunt  ichki  tuzilishining  tutashuvchanligi,  asosan,  qoya  tog’  jinslariga  xos 
xususiyat  bo’lib,  u  bunday  gruntlarning  umumiy  mustahkamligini  ta’minlaydi. 
Gilli  gruntlarda  bunday  tutashuvchanlik  esa  juda  oz.  Sochiluvchan  gruntlarda  – 
qum va shag’allarning ichki tuzilishida tutashuvchanlik bo’lmaydi. Sementlangan 
cho’kindi  tog’  jinslarining  ichki  tuzilishida  tutashuvchanlik  sementlanish 
jarayonida 
namoyon 
bo’ladi. 
Gruntlarda 
tutashuvchan 
minerallarning 
kristallanishi,  kristallarning  o’sishi  bilan  bog’liq  bo’lib,  ba’zi  donalarning  ulanish 
tekisligini tavsiflaydi. Ichki tuzilishli bog’lanish egiluvchan xususiyatga ega bo’lib, 
gruntning  deformatsiyalanish  darajasini  belgilyadi.  Agar  grunt  ichki  tuzilishi 
buzilsa  bu  bog’liqlik  yo’qoladi.  Bu  esa  ichki  tuzilishli  bog’lanish  qaytmas 
xususiyatga  ega  ekanligini  ko’rsatadi.  Ichki  tuzilishli  bog’lanish  mustahkamligi 
kam bo’lgan gruntlarda ozgina kuch ta’sirida, namlanganda tez buziladi va hokazo.