Z. R. Tajiyev Urdu biologiya kafedrasi mudiri, q X. f n

4- bo‘lim. Mikrobiologiya va virusologiya fani boʻyicha: 
Mikrobiologiyaning paydo bo‘lishi va rivojlanishi
 
Oddiy va differensial bo‘yash. Gram 
usulida bo‘yash va uning mikroorganizmlar klassifikatsiyasidagi ahamiyati. Mikroorganizmlarni 
mikroskop yordamida o‘rganish metodlari.. 
Prokariotlar morfologiyasi va hujayra tuzilishi 
Bakteriyalar o‘lchamlari va morfologiyasi. Prokariot hujayralar tuzilishi. Bakteriya 
hujayrasining struktura asoslari. Hujayra devori, tuzilishi, tavsifi va kimeviy tarkibi. Gram 
musbat va gram manfiy bakteriyalar hujayra devori, tarkibi va farqlari. 
Bakteriya 
xujayrasining qo‘shilmalari, biologiyaviy tarkibi va axamiyati. 
Mikroorganizmlarni o‘sishi va ko‘payishi
Prokariotlarning ko‘payish usullari. Mikroorganizmlarning 
o‘sishi. 
Bakteriya 
hujayrasining generatsiya muddatlari. Statsionar sharoitda toza kulturalar populyasiyasining 
qsish qonuniyatlari. 
Mikroorganizmlaning klassifikatsiyasi
Mikroorganizmlar olami, umumiy belgilari va turli tumanligi. Prokariot va 
eukariot mikroorganizmlar, ularning o‘xshashligi va farqlari. Mikroorganizmlar klassifikatsiyasi 
va prinsiplari. 
Mikroorganizmlarga tashqi muxit omillarining ta’siri
Mikroorganizmlar va muxit. Fizikaviy, biologiyaviy va biologik omillar ta’siri. Kordinal 
nuqtalar. Mikroorganizmlarlarning xaroratga bog‘liq qsishi. Mezofill, termofill va psixrofil 
mikroorganizmlar va ularning tavsifi. Yuqori xaroratni sterillash uchun ishlatilishi. Sovuq usulda 
sterillash. Mikroorganizmlarning simbiotik assotsiatsiyalari. Metabioz. Antogonizm va uning 
sabablari. 
Antibiotik 
moddalar 
va 
ularning 
ishlatilishi. 
Mikroorganizmlar 
bilan 
mikroorganizmlar, mikroorganizmlar bilan o‘simliklar, hayvonlar va odamlar o‘rtasidagi 
munosabatlar. Patogen mikroorganizmlar. 
O‘simlik 
va 
bakteriya 
viruslari. 
Viruslar- 
yuqumli 
kasalliklarning 
qo‘zg‘atuvchilardir.Viruslarlarning sog‘liqni saqlash va qishloq xo‘jaligidagi axamiyati. 
Elektron mikroskop, uning viruslarni o‘rganishdagi roli va o‘rganish metodlari(viruslarni
yuqtirish, viruslarni fizik va biologiyaviy xususiyatlarini o‘rganish metodlari, viruslarni toza 
preparatlarini va ularni tashkil qiluvchi qismlarini (oqsil, nuklein kislota) olish metodlari). 
Viruslarning kattaligi, shakli va virus zarralarining tuzilishi. Xar xil guruxlarga mansub 
viruslarning tipik vakillari: tamaki mozaikasi virusi va uning shtammlari, T-2 bakteriofagi, 
SPID, Gripp viruslarini tuzilishi. Hujayra va yadro kiritmalari. Viruslarning umumiy tuzilishi. 
Virus oqsillari va nuklein kislotasi. 
Viruslar klassifikatsiyasiga doir umumiy tushunchalar. Viruslar klassifikatsiyasi. 
Viruslarning ko‘payishi, uning o‘ziga xosligi, viruslarni tashkil etuvchi qismlarning (DNK, RNK 
va oqsillarning) sintezi. Virus zarrasining Hosil bo‘lishi. Viruslarning hujayradan tashqariga 
chiqishi. Viruslarni tozalash, tashkil etuvchi qismlarga ajratish, tozalashning fizikaviy, 
biologiyaviy, biospetsifik va boshqa usullari.