Z. N. Yulchiyeva kasbiy psixologiya

1.
 
Professional faoliyatni tashkil etish sohasida: 
– 
har bir xodimni tanlash va ishga tayinlashda qiziqishlarini 
inobatga olish; 
–
xodimlarga aniq vazifalar, topshiriqlar berish, ularning 
bajarilishi uchun barcha chora-tadbirlarni ko‘rish; 
–
xodimlarga hamkasblar bilan muomala qilish madaniyatini, 
ruhiy aloqa o‘rnatish mahoratini o‘rgatish; 
–
xizmat vazifasini bajarishda ishga ijodiy yondashuvchi, 
chigal masalalarning yechimini tezlikda topuvchi, muammolarni hal 
qilishda ilm-fan yutuqlaridan unumli foydalanuvchi xodimlarni 
taqdirlash, izzat-hurmatini joyiga qo‘yish; 
–
qo‘l ostidagilarni o‘z ishini o‘zi tahlil qilishga, o‘zini o‘zi 
nazorat qilishga o‘rgatish; 
–
xodimlarning bo‘sh vaqtlaridan samarali foydalanishlari 
uchun, oilasining tinchligi, hayotining sermazmun bo‘lishi uchun 
g‘amxo‘rlik qilish; 
–
o‘zgalarga ruhiy ta’sir o‘tkazish usullarini amalda qo‘llash- 
ni o‘rgatish va xodimni janjalli va qo‘rqinchli vaziyatlarda ishlashga 
ruhiy jihatdan tayyorlash ishlarini amalga oshirish; 
– jismonan chiniqtirish va chidamliligini oshirish. 
2.
 
Tarbiyaviy ishlarni amalga oshirish sohasida: 
– 
xodimlarda ilmiy dunyoqarashni, axloqiy-huquqiy e’tiqodni, 
g‘oyaviy-siyosiy madaniyat va irodaviy xislatlarni, qisqacha 
aytganda, milliy istiqlol mafkurasini shakllantirish; 
–
ularni tanqid va o‘z-o‘zini tanqid ruhida tarbiyalash; 
–
iroda va xarakter kuchini chiniqtirish; 
–
jinoyatchilar dunyosining ta’siriga qarshi tura olish qobi- 
liyatini hosil qilish; 
–
xizmatda va turmushda shaxsiy namuna orqali ta’sir ko‘rsa- 
tish; 

---

80 
–
tarbiyalash jarayonida o‘rgatish va majburlash, rag‘batlan-
tirish va jazolash usul va vositalaridan unumli foydalanish; 
–
jamoada sog‘lom ruhiy muhitni vujudga keltirish; 
–
qo‘l ostidagilarning yashash sharoitlarini, dam olishini 
yaxshilash borasida g‘amxo‘rlik qilish; 
–
tarbiyaning barcha turlarini, usul va vositalarini, prin- 
siplarini birga qo‘shib olib borish, ayniqsa, huquqiy va axloqiy 
tarbiyaning uzviy birligiga asosiy e’tiborni qaratish; 
–
xalqimizning asrlar osha yashab kelgan an’analari, urf- odatlari 
va tili bilan bog‘liq qadriyatlardan tarbiya jarayonida milliy g‘ururni 
o‘stirish va milliy ongni shakllantirishda unumli foydalanish. 
Xulosa o‘rnida shuni aytish mumkinki, muhandis xodimlar 
kasbiy buzilishlarining oldini olish asosan ikki yo‘nalishda, ya’ni 
umumiy chora-tadbirlar va bevosita chora-tadbirlarni qo‘llash 
asosida olib boriladi. 
Shunday ekan qonunga bo‘ysunish yuksak huquqiy onglilik, 
jamiyat va davlat manfaatlarini chuqur tushunib yetish, ijtimoiy 
burch, ya’ni o‘z qilmishlari uchun davlat oldida javobgarlik tuyg‘usi 
bilan uzviydir. Qonunlarga itoatkor har bir fuqaro qonunlarning 
talablari jamiyatning yuksak manfaatlarini ifoda etishini, huquqiy 
qonunlarga rioya qilish faqat xalq manfaatlariga emas, balki uning 
o‘z manfaatlariga ham xizmat qilishini yaxshi tushunadi. Mazkur 
ma’noda qonunlarga itoat qilishni xalq birligi va kuch-qudratining 
manbai deb atash mumkin.