Z. N. Yulchiyeva kasbiy psixologiya

Aqliy ish qobiliyati
– aqliy mehnatning biror turini bajarish 
uchun zarur bo‘lgan jismoniy va psixik funksional imkoniyatlar 
yig‘indisi.
Aqliy charchash –
nerv tizimining potensial energiyasining 
haddan tashqari ko‘p sarflanishi natijasida aqliy ish qobiliyatini 
pasayishi.
Mashq – ma’lum
bir aqliy yoki jismoniy harakatlarni ularni 
puxta egallash va sifatini yaxshilash maqsadida ongli ravishda bir 
necha bor qayta bajarishdan iborat takrorlash jarayoni. 
Irodaviy zo‘r berish
– maqsadni amalga oshirish uchun 
obyektiv va subyektiv qiyinchiliklarni bartaraf qilishda namoyon 
bo‘ladigan nerv hamda iroda kuchi. 
Toliqish
– organizmning jismoniy va aqliy zo‘riqish, salbiy 
emotsiyalar ta’siri natijasida hosil bo‘ladigan hamda ish 
qobiliyatining pasayishi bilan sifatlanadigan holati. 
Flegmatik temperament
– sekin kuchsiz va barqaror 
emotsional qo‘zg‘aluvchanlik bilan tavsiflanadigan individual 
xususiyat. 
Psixologik tavsifnoma
– ma’lum bir kishining aqliy, axloqiy 
irodaviy sifatlarning qiziqishlari, dunyoqarashi, e’tiqodi, shuningdek 
individual psixologik xususiyatlari xarakteri, temperamenti, 
qobiliyati va iste’dodlari obyektiv ravishda tasvirlab yozilgan 
shaxsiy hujjat. 
Maqsadga intiluvchanlik
– shaxsning o‘z xatti-harakatlarini 
barqaror hayotiy maqsadlarga bo‘ysundira olishida, maqsad yo‘lida 
hamisha tayyor, qat’iy bo‘lishida ifodalanadigan xarakter xislati. 
Insoniylik
– o‘zaro muomala va munosabatlarda insonga xos 
bo‘lgan barcha ijobiy fazilatlarga rioya qilishdan iborat xarakter 
xislati. 
Xarakter xislati
– ijtimoiy muhit ta’sirida tarkib topgan 
shaxsning xatti-harakatlarida muntazam uchraydigan doimiy 
xususiyat va sifatlar yig‘indisi. 

---

233 
Xalollik
– shaxsning o‘z burchi va e’tiqodlariga nisbatan 
sadoqatida 
atrofdagi 
borliqqa 
hamda 
kishilarga 
vijdonan 
munosabatda bo‘lishida ifodalanadigan axloqiy sifati.