Z. M. Bobur nomidagi andijon davlat universiteti pedagogika kafedrasi

 “Pedagogik texnika” tushunchasi ikki tarkibiy qismni o‘z ichiga oladi: 
1)  Pedagogning  o‘z  xatti-harakatlarini  boshqara  olish  qobiliyati:  o‘z  organizmidan 
(mimika,  pantomimika)  foydalana  olish;  o‘z  kayfiyati  va  hissiyotlarini  boshqarish  (psixik 
zo‘riqishni oldini olish, ijodiy holatni vujudga keltirish); ijtimoiy  – perseptiv qobiliyatlar (diqqat, 
ko‘zatuvchanlik,  ijodiy  tasavvur);  nutq  texnikasi  (nafas  olish,  ovozni  yo‘lga  qo‘yish,  to‘g‘ri 
talaffo‘z, savodli nutq). 
2)  O‘qituvchining  shaxsga  va  jamoaga  ta’sir  eta  olish  qobiliyati  va  u  ta’lim  va  tarbiya 
jarayonining  texnologik  tomonini  yoritadi,  ya’ni  didaktik,  tashkilotchilik,  loyihalash, 
kommunikativ  qobiliyatlar;  talablarning  texnologik  usullarini  qo‘ya  olish;  pedagogik  muloqotni 
boshqarish, kollektiv ijodiy ishlarni tashkil eta olish va hakazo. 
O‘qituvchining pedagogik texnikasi  –  bu  shunday  malakalar  yig‘indisidirki, u pedagogga 
tarbiyalanuvchilar  ko‘rib  va  eshitib  turgan  narsalar  orqali  ularga  o‘z  fikrlari  va  qalbini  etkazish 
imkonini  beradi.  Bolalar  bilan  muomala  qilishda  pedagogning  xuddi  ana  shu  malakalari  uning 
xulq-atvorida namoyon bo‘ladi. 
Pedagogik  texnika  o‘qituvchi  malakalarining  shunday  yig‘indisidirki,  o‘qituvchining  eng 
yaxshi  ijodiy  xulq-atvoriga,  boshqacha  qilib  aytganda,  har  qanday  pedagogik  vaziyatda 
tarbiyalanuvchilarga samarali ta’sir qo‘rsatishga yordam beradi. 
MO‘qammal pedagogik texnika pedagogning vaqti va kunlarini ijodiy ish uchun bo‘shatib 
beradi, pedagogik o‘zaro ta’sir ko‘rsatish  jarayonida  bolalar bilan  muomala qilishda zarur so‘zni 
topish  yoki  muvafaqqiyatli  chiqmagan  gap  ohangini  tushuntirishga  o‘z  fikrini  chalg‘itmaslik 

---

54 
 
imkonini beradi. Pedagogik texnikani egallab olgan o‘qituvchi ovozi bo‘g‘ilgandan yoki o‘zining 
ish  bilan  bog‘liq  bo‘lmagan  kechinmalarini  unutishni  bilmaslikdan  azoblanib  yurmaydi.  Demak, 
pedagogik  texnikani  egallash  o‘qituvchining  o‘z  kasb-faoliyatidan  qanoatlanish,  darajasining 
o‘sishiga olib kelishi mumkin. 
 Pedagogik  texnika  –  usullarning  xilma-xilligidir.  Uning  vositalari  bo‘lib  nutq  va 
muloqotning noverbal vositalari xizmat qiladi.