Z islomov, D. Rahimjonov, J. Najmiddinov

DÓRETIWSHILIK  JUMÍS
Bul  hikmetti  mánáwiy  hám  materiallıq  ómir  túsinigi  menen  bay-
lanıstırıń:
«Qálbiń  Allada  bolsın  da,  qolıń  jumıs  penen  bánt  bola  bersin».
Shayx Najmiddin 
Kubra mavzoleyi

---

75
Bahawiddin 
Naqshband  óli-
minen  bir  ásir 
waqıt  ótkennen 
keyin  Abdu-
raxman  Jamiy 
(1414 — 1492) 
birinshi  márte 
bul  tariqattı 
«naqshbandiya» 
dep  atay 
basladı.
Naqshbandiyada  sırtqı  kórinis  hám  botin  «ishki 
álem»  óz  ara  ajratıldı.  Bul,  sufiylikti  xalıq  arasın-
da  áshkar  etpew,  basqalardan  ajıralıp  turmaw,  qa-
ranǵılıqqa  sheginbew,  miynet  etip  kún  kóriwden  waz 
keshpew,  shańaraq  bala-shaǵa  baǵıw  juwapkershiligin 
moynına  alıw,  basqalar  (qul  hám  shorılar)  miyne-
tinen  paydalanbaw  usaǵan  jaqsı  tártip-qaǵıydalarǵa 
boysınıwdı  talap  etiledi.
Naqshbandiya tariqatınıń tiykarǵı tárbiya usılı sáw-
betlesiw.  Naqshbandiya  sáwbetiniń  paydası  kóp,  sáw-
betlesiw  arqalı  insan  kewline  kirip  barıw  múmkin, 
dep  esaplaǵan.  Bul  táliymat  tómendegi  tórt  princip 
tiykarında  qurılǵan:  1)  shariyat  penen  minez-qulqtı 
páklew;  2)  tariqat  penen  qálbti  páklew;  3)  haqıyqat 
penen  Allaǵa  jetisiw;  4)  aǵartıwshılıq  penen  Allaǵa 
erisiw.
Ózbekistan  ǵárezsizlikke  eriskenen  soń  sufizm  ili-
mi  iyeleriniń  atları  máńgilestirilip,  húrmet  kórsetildi.
Házirgi  waqıtta  dúnyanıń  kóp  ellerinde,  Ameri-
ka  Qurama  Shtatlarınan  Avstraliya  arxipelagine  she-
kem  bolǵan  aymaqta  Bahawiddin  Naqshband  hám-
naqshbandiya  tariqatı  áhmiyetli  hám  joqarı  dárejege 
iye.  Sebebi  Bahawiddin  Naqshband,  dáslep,  islam 
Bahawiddin 
Naqshband 
mavzoleyi

---

76
dini sháriyatı ólshemlerin bekkem uslaǵan hám olardıń buzılıwına jol qoy-
maǵan. Ekinshiden, ol shın insanıy ideyalar hám pazıyletlerdi alǵa súrgen, 
jámiyettiń  túrli  wákilleri  ortasında  saqıylıq — mártlik  baylanısları  payda 
bolıwına  túrtki  bolǵan.
Gárezsizlik jıllarında diniy qádiriyatlardı qayta tiklew barısında meshit-
ler,  medreseler  hám  basqa  diniy  shólkemler  menen  bir  qatarda  tariqat 
wákilleriniń  jumıslarına  da  ayrıqsha  itibar  qaratıldı.  Atap  aytqanda, 
2002-jılı  Abdulxalıq  Gijdiwanıydıń  900  jıllıǵı  belgilengen  bolsa,  2018-jılı 
ilimpazdıń  915  jıllıǵı  belgileniwi  rejelestirilgen.  Mine  usınday,  1993-jılı 
Bahawaddin Naqshbandtıń 675 jıllıǵı keń kólemde belgilengen bolsa, 2018-
jılı  690  jıllıq  yubileyi  belgilenedi.  Búgingi  kúnde  Buxaradaǵı  Bahawiddin 
Naqshband ziyaratxanasında «Naqshband orayı» jaylasqan bolıp, oray táre-
pinen  «Naqshband»  aylıq  jurnalı  basıp  shıǵarılmaqta.