Z islomov, D. Rahimjonov, J. Najmiddinov

DÓRETIWSHILIK  JUMÍS
1.  Súwretlerge  dıqqat  penen  qarań  hám  tómendegi  sorawlarǵa  juwap 
beriń.
Súwretlerdegi zatlarǵa ne ushın qadaǵan belgisi qoyılǵan? Olardıń 
insan salamatlıǵına qanday keri tásiri bar?
2.  Siz óz salamatlıǵıńızdı saqlawǵa qanday itibar beresiz?
3.  Insan  óziniń  densawlıǵına  itibarsız  bolıwı  qanday  aqıbetlerge  alıp 
keledi?
4.  Densawlıqqa zıyan keltiretuǵın islerdi orınlaw, densawlıqqa  zárúr 
bolatuǵın islerdi orınlaw, densawlıqqa itibarsızlıq, medicina máde-
niyatına ámel etpew túsinikleri menen óz janına qast etiw túsinigin 
baylanıstırıp kóriń? Bunday jaǵdaylarǵa dinniń múnásibeti qanday?

---

132
Shaxstıń  málim  bir  maqsetler  jolında  ózin  ózi  óltiriwi  «shahidlik  áme-
liyatı»  dep  bahalanıwı  bul  adasıw.  Jawız  niyetli  kúshler  óz  háreketlerin 
aqlaw maqsetinde keltirip ótken barlıq dálillerdi Islam ulamaları qaralaǵan 
hám  tiykarsız  dep  tapqan.
Adamnıń  ózin  ózi  óltiriwi,  eger  niyeti  din  jolında  dep  daǵaza  qılınsa 
da, «óz janına qast etiw» dep bahalanadı. Ózin ózi óltiriw — bul óz ómirin 
bilqastan  toqtatıw.  Párwardigar  bergen  ómirge  jawızlıq  etiw  dárejesindegi 
gúna  sıyaqlı  esaplanadı.
Alla  Taala  bul  haqqında  sonday  deydi:  «Áne  sol  (dáslepki  adam  ólti-
riwshilik)  sebepli  Israyıl  áwladına  sonday  húkim  shıǵardıq:  «Qanday  da 
bir janlı zattı óltirmegen yaki jerde (qoparıwshılıq hám qaraqshılıq sıyaqlı) 
buzıq  islerdi  qılmaǵan  insandı  óltirgen  adam  tap  hámme  adamlardı  ól-
tirgen  adam  sıyaqlı.  Oǵan  ómir  bergen  (ólimnen  qutqarıp  qalǵan)  adam 
bolsa  barlıq  adamlardı  tiriltken  siyaqlı».  Olarǵa  payǵambarımız  (ilahiy) 
hújjetlerdi keltirgen. Sońınan olardıń kópshiligi usınnan keyin (hám) jerde 
ısırap  qılıwshılar»  (Moida,  32-ayat).
Jáhándegi kórnekli islam shólkemleri hám ulamaları ózin túrli jarılıwshı 
qural  menen  partlatıw  arqalı  gúnasız  adamlardıń  ólimine  sebepshi  bolıw 
haram  ámel  bolıp,  islam  dinine  baylanısı  joq  ekenligin  atap  ótken.
Ózbekistan musılmanları basqarması Ulamalar keńesi de «Ózin-ózi túrli 
jollar  menen  qastan  óltiriwi  awır  gúna  ekenligi  haqqında»  pátiya  shıǵarıp, 
bunday  jerkenishli  háreketti  qatań  qaralaydı.