Z ibodullayev

23-rasm.  Simpatik  va  parasimpatik  nerv  sistemalarining  organizmdagi 
barcha  a ’zo  va  sistemalarga  ta ’siri.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Vegetativ  asab  tizim i  faoliyati  funksional  jih atd an   m a ’lum  
darajada bir-biriga qarama-qarshi bo‘lgan ikkita sistemadan — simpatik 
va parasimpatik sistemalardan  iborat.  Simpatik sistemaning faoliyati 
kuchayganda,  qonda  adrenalin  va  noradrenalin  miqdori  oshsa, 
parasimpatik sistema faoliyatining kuchayishi qonga ko‘proq xolinergik 
moddalarning  ajralib  chiqishini  faollashtiradi.  23-rasmda bu  ikkala 
sistemaning organizmdagi barcha a’zolarga ta ’sir qilish mexanizmlari 
keltirilgan.
Hissiy  q o ‘zg‘alishlarda,  shuningdek,  bosh  miyaning bioelektrik 
faolligi ham o ‘zgaradi.  Elektroensefalografiyada alfa to ‘lqinlar faolligi 
pasayib,  beta  va  boshqa  o ‘tkir  to'lqinlar  faolligi  oshadi,  bilateral- 
sinxron tebranishlar paydo  bo‘Iadi.  M a’lumki,  alfa to'lqinlar m iya­
ning  tinch  faoliyatini  aks  ettiruvchi  to ‘lqinlardir,  beta  to ‘lqinlar 
esa xavotirli va doimiy xis-hayajonda yuradigan kishilar uchun xosdir 
(24-rasm,  a,b).
H is-tuyg‘ular  faoliyatini boshqarishda gi potalamus va lim biko- 
retikulyar  kompleksning  bevositaishtiroki  katta. G ipotalam us  bir