Z. D. Rasulova, Sh. H. Quliyeva, A. R. Jo‘rayev texnologiya fanini o‘qitish metodikasi

Xalq amaliy bezak san
’
ati
an
‘
analari avloddan avlodga o'tib kelishi bilan bi
rga taraqqiyotning yangi sifatiga ega bo
‘
lmoqda, bu jarayon, ayniqsa, hozirgi qayt
a qurulish davrida yanada yuqori samaralarga erishuv imkoniyatiga ega bo
‘
lib 
bormoqda. 
Binobarin bezak san
’
atlarini o
‘
rgatish mashg
‘
ulotlarida xalq, ustalari yaratgan asarl
arining beqiyos ma
’
naviy qiymatlarini namoyish etish orqali yosh avlodda estetik d
idni shakllantirish, ularga zarur bilimlar va axloqiy tarbiya, berish, mehnat, ko
‘
nik
ma va malakalarini rivojlantirish, kasb tanlashga ruhiy va amaliy tayorlash vazifala
ri e
’
tiborda turadi. O
‘
zbek amaliy bezak san
’
ati turlarining ko
‘
pligidan kelib chiqa
digan o
‘
ziga xos ta
’
lim va tarbiya imkoniyatlari yaxshi natijalar beradi. Birinchida
n, yakka kishi hech qachon amaliy bezak san
‘
atining hamma turlarini to
‘
liq
o
‘
zlashtira olmaydi. Lekin umumiy darajada tanishish shaxsning yuqori 
madaniy darajaga erishuvida zarur shartdir. Bundan kelib chiqadiki, 
ushbu san
’
atlarni o
‘
rgatish ikki xil shaklda amalga oshirilishi mumkin: umumiy na
zariy ma
’
lumotlarga ega bo
‘
lish yoki biror turini amaliy jiatdan to
‘
liq eqallash. Ikk
inchidan, har bir murabbiy usta o
‘
zi chuqur egallagan san
’
at turini shogirtlariga 
chuqur o
‘
rgatish bilan cheklanishi mumkin. 
Uchinchidan har turli mahaliy sharoitlaridan kelib chiqqan holda ushbu san
’
atlami
ng u yoki bu turi bo
‘
yicha mashg
‘
ulotlar tashkil etishda tanlash uchun keng imkoni
yatlari mavjud.
Ushbu o‘quv texnologiya ta’limining etnik, milliy, tarixiy, ma’naviy, 
mahalliy, jug‘rofiy asoslarini ifodalaydi va 150 xildan ziyod turga ega: ganch 

---

200 
uymakorligi, naqqoshlik; yog‘och, tosh va suyak o‘ymakorligi, kandakorlik, 
temirchilik, misgarlik, kulolchilik, sandiqsozlik, beshiksozlik, miynogarlik, 
pichoqchilik, zargarlik, gilamchilik, chopon tikish, muxrkandalik, kigiz bosish, 
do‘ppichilik, mu’jaz rang-tasvir, sharq miniatyurasi, rextagarlik, zarduzlik, 
patduzlik, kashtachilik; milliy musiqa asboblarini tayyorlash va ta’mirlash, 
me’morchilik, savat to‘qish, buyrachilik, novvoychilik, utov tayyorlash, oshpazlik, 
milliy o‘yinchoqlar tayyorlash, egarchilik, ot-ulov anjomlari tayyorlash 
(anjomasozlik), kosibchilik, imoratsozlik (binokorlik) va boshqa asosiy 
yo‘nalishlarga ega.
Xalq hunarmandchiligining tuli sohalarini o‘rganishda o‘quvchilar qo‘yidagi 
bilimlarga ega bo‘ladilar: ma’lum kasb-hunar sohlarining tarixi, kelib 
chiqshi, etnik 
ildizlari, 
xalq 
ustalari 
va 
ularning 
ijodiy 
faoliyatlari; 
hunarmandchilikning shakl va jahon madaniyatida tutgan o‘rni, sohalarining 
tarqalishi, jug‘rofiyasi, turlari, ularning yo‘nalishlari; Toshkent, Samarqand, Xiva, 
Buxoro, Termiz, Nukus, Andijon, Fargona, Namangan, Rishton, Urgut 
hunarmandchilik maktablari ustalari va ularning o‘iga xos yo‘llari; tarixiy 
me‘morchilik obidalari, ularning qurilishi, saqlash va ta‘mirlash; mahalliy mehnat 
va xom ashyolarining, zahralarining manbalari, turlari, tarqalishi ularning 
hunarmandchilik markazlarining shakllanishiga va rivojlanishiga ta‘siri, 
hunarmandlar sulolalari, risolalari, xalq amaliy va tasviriy san’ati hamda 
hunarmandchilikning o‘zaro bog‘liqligi va aloqasi va boshqalar.