Z. D. Rasulova, Sh. H. Quliyeva, A. R. Jo‘rayev texnologiya fanini o‘qitish metodikasi

Tashkiliy-pedagogik talablariga quyidagilar kiradi: 
Ishlab chiqarish korxonalari bilan aloqa o‘rnatish tayorgarlik ishlari ro‘xatini 
aniqlash; unumli mehnatni ishlab chiqarish mantiqiga xos tarizida tashkil qilish; 
ishlab chiqarish rejasini tuzish; Kadrlar tanglash, o‘quvchilarning unumli 
mehnatini pedagogik jihatdan boshqarish texnologiya o‘qituvchilari va masterlar 

---

285 
faoliyatini ishlab chiqarishni tashkil qilish jarayonida o‘quvchilarning o‘z-o‘zi 
boshqarish organlarini jalb qilish, maktab hamda ishlab chiqarish kollektivlarining 
o‘zaro hamkorligi, o‘quvchilar unumli mehnatinig sistematik harakterda bo‘lishi, 
o‘quvchilarning ish o‘rinlarini va mehnat mazmunini rejali ravishda almashtirib 
turish kollektiv, guruhiy va shaxsiy ish formalarini samarali tarzda qo‘shib olib 
borish, o‘quvchilar mehnatinig xavsizligi. Ishlab chiqariladigan mahsulotni 
rejalashtirish o‘quv dasturlari va rejalarini o‘z vaqtida bajarish, o‘quv jarayoning 
moddiy texnik jixozlanishi, (uskunalar, jihozlar, materiallar, hujjatlar va h.k.) 
ratsional tashkil qilish va tayyorlab qo‘yish, unumli mehnat ob’yektlarini to‘g‘ri 
tanlash mahsulot ishlab chiqarish hajmi va muddatlarini belgilash ishning turli 
formalarini muvoffaqiyat bilan qo‘shib olib borish imkonini beradi. 
Ishlab chiqarish (uskunalar, jihozlar, asboblar va h.k)sanoat korxonalarining 
buyurtmasiga mos kelibgina qolmasdan, balki muayyan talablarga muvoffiq 
tanlangan hamda sex va uchastkalarga joylashtirilgan bo‘lishi ham kerak. 
O‘quvchilar ijtimoyi ishlab chiqarishiga jalb qilinishi uchun qulay muhid yaratish 
unumli mehnatni tashkil qilishning muhim psixologik pedogogik sharti 
hisoblanadi. Avvalo o‘quv ishlab chiqarishda sanitariya-gigiyena qoidalari va 
xavsizlik talablari qatish bajarilishi shart. O‘quvchilarini ijtimoyi foydaliy unumli 
mehnatini tashkil qilishda o‘quvchilar yoshini xususiyatlariga bog‘liq bo‘lgan uch 
bosqichni ajiratib ko‘rsatish mumkin unumli mehnat mazmunini tanglashga 
nisbatan qo‘yiladigan asosiy talablar, mehnat ob’yektlari o‘quvchilarga o‘z 
mehnatinig foydaliligi va zarurligini his etishga, mehnat ko‘nikmalarini 
o‘zlashtirishga mas’uliyat bilan yondashishiga, turli xil moslama va uskunalar, 
texnik xujjatlar, ishlabn chiqarishni tayorlash texnologiyasi va ishlab chiqarishning 
o‘zi bilan ta’minot rejalashtirish va hokazolar bilan mukkamoliroq tanishishga 
imkon beradi. 
Unumli mehnat jarayonida o‘quvchilar faoliyatinig natijalarini rejalashda, 
uni tashkil qilishning asosiy ishning muvoffakiyatini belgilovchi elementlaridan 
biri hisoblanadi. 

---

286