‘z b e k ist o n r esp u b L ik a si oliy va 0 ‘rta maxsus ta’l im V a zir L ig I

6 -§ . XIV—XVI asrlarda Amir Temur va Temuriylar
davri falsafasi
B ir y uz ellik yild an o rtiq d av o m etg an m o ‘g ‘il m u sta m la - 
kachiligi X IV asrn in g 7 0 -y illarig a kelib s o h ib q iro n
Amir Temur
boshchiligidagi m u sta q illik u c h u n olib b o rilg an k u ra sh la r tufayli 
b a rh a m to p d i. Q a d im iy T u r o n va T u r k is to n d a A m ir T e m u r
boshchiligidagi davlat — q u d ratli va b u yu k im p eriy a vujudga keldi. 
A m ir T e m u r fa q a t M o v a r o u n n a h r n in g g in a h u k m d o ri b o ‘lib 
q o lm a sd a n , u O ltin 0 ‘rda, E ro n , H in d isto n , K avkaz o rti, K ichik
O siyo, Q o ra dengiz sohillari, Suriya va M isr kabi ju d a k atta va keng 
h u d u d n i o ‘z ich ig a olg an b u y u k im p e riy a n i tash k il qildi.
71

---

A m ir T e m u r tufayli 0 ‘rta O siyo x alq la rin in g m illiy m u sta q il- 
lik k a e ris h u v i, n a fa q a t M o v a r o u n n a h r n in g o 'z id a , b a lk i sh u
m intaqadagi boshqa m am lak atlam in g h am ijtim oiy-siyosiy, iqtisodiy 
va m a d a n iy h a y o tid a tu b o ‘zg arishlarga olib keldi. A m ir T e m u r, 
n afa q a t M o v a ro u n n a h r x alq larin i m o ‘g ‘il m u sta m la k ac h ilig id a n
xolos qildi, b alki, shu b ila n birga, o ‘zi istilo qilgan m a m la k a tla rd a
feo d al p a ro k a n d a lik k a h a m b a rh a m b e rib , b u tu n m a m la k a td a
n isb atan tin c h lik va o so y ish talik n i, ta rtib -in tiz o m n i q a ro r to p d ird i. 
Bu narsa, o ‘z navbatida, m am lak atn in g siyosiy, iqtisodiy va m ad an iy
h a y o tin in g keng rivoj to p ish ig a olib keldi. A m ir T e m u r davlati 
tasarrufiga kirgan sh a h arlard a q ayta tiklash, t a ’m irlash ishlari, yangi 
b in o la r b arp o etish avj oldirildi, u lard a h u n a rm a n d ch ilik , sh a h arlar 
atro fid a b o g ‘-ro g ‘lar, q ishloq jo y la rid a esa, irrigatsiya ishlari keng 
y o ‘lga q o ‘yilib, ekin m ay d o n lari kengaytirildi, d e h q o n c h ilik ishlari 
yaxshilana bordi. T ashlandiq, xarobazor yerlar obod qilina boshlandi. 
A yniqsa, sh a h a rla r q u rish gurkirab rivojlandi, u lard a esa ilm -fan , 
m ad a n iy at va s a n ’at gulladi. A m ir T e m u r im periyasini poytaxti 
b o 'lm ish S a m arq a n d g ‘o y at ob o d va k o ‘rkam shaharga, y a ’ni sh o ir 
m ad h qilganday,