‘z b e k ist 0n r espublik asio liy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Hindistonda tabaqalanishning kuchayishi. 
D ehqonehilik, 
hunarm andchilik, savdo-sotiq va chorvachilikning rivojlanishi 
natijasida H indiston viloyatlarida tabaqalanish yanada kuchaygan. 
Aholi orasida m ehnatkashlarning sa’y-harakatlari evaziga boy- 
ib ketgan ja m o a oqsoqollari - rojalar, ruhoniylar va sarkardalar 
ajralib chiqqanlar. Dehqonlar, hunarm andlar, oddiy chorvador va 
savdogarlar aholining o 'rta tabaqasini tashkil etgan. A holi orasida 
kam bag'allar ham k o ‘p b o ig a n . U rushda asir tushgan begonalar 
va boylardan qarzdor b o iib qolgan hindlar qullarga aylantirilgan. 
Ular qullarni “begona", „dushm an” deb atashar edi. Rojalar, lash- 
karboshilar va ruhoniylar oddiy kishilar va qullam i uylari, dalalari. 
ustaxonalarida ishlatib, chorvalarini boqtirganlar. Oddiy kishilar va 
qullar m ehnati evaziga boyib olgan oqsoqollar, lashkarboshilar va 
ruhoniylar asta-sekin quldorlarga aylana borganlar. Q ullar va oddiy 
kishilarni itoatda saqlash uchun roja. lashkarboshi va ruhoniylar 
ixtiyorida qurollangan jangchilar, nazoratchilar, soliq v ig 'u v ch i­
lar. soqchilar va boshqa xizm atchilar b o ig a n . Aslzodalar. qozi- 
lar tom onidan gunohkor deb hisoblangan oddiy kishilar va qullar 
shafqatsiz tom onidan qattiq jazolangan.
Rojalar, lashkarboshilar va ruhoniylarga xizm at qiluvchi soq- 
chi, nazoratchi qurolli jangchi, soliq yig 'u vchi, qam oqxona, sudya 
-qozilar jam iyatni boshqaruvchi tashkilot - davlat tizim iga aylana 
borgan.
R ojalar saylab q o ‘yilgan qabila oqsoqollari, rahbarlaridan as- 
ta-sekinlik bilan hokim lar va podsholarga aylana borganlar. Endi- 
likda ular faqat o ‘z m ol-m ulklarinigina em as, balki hokim iyatni, 
podsholikni ham bolalari va aka-ukalariga m eros qilib qoldiradigan 
b o ig a n .
277

---

Shunday qilib, m. av. I m ingyillik boshlarida H indistonda p od­
sho boshqaradigan davlatlar qaytadan tashkil topgan.