‘z b e k ist 0n r espublik asio liy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Arabiston yarim oroli va Suriya-Mesopotamiya dashtining
qadimgi aholisi. 
Arabiston yarim orolida odamlar qadim zamondan 
boshlab yashab keladilar. Yarimorolning janubi-g‘arbidagi Laxja 
degan joydan tosh asriga mansub qurollar topilgan. Yarimorolga
193

---

aholi Sharqiy Afrikadan kirib kelgan b o is a kerak. Arxeologik qidi- 
ruv vaqtida olimlar Orqaiordaniya hududidan qoyatoshlarga ishlan- 
gan ov man zaras i tasvir etilgan qoyatosh rasmlarini - petrogliflarni 
topishgan. Tadqiqotchilaming fikrlariga ko'ra, bu qoyatosh rasm- 
lari m.av. X -V mingyilliklarga mansub b o iib , mezolit va neolit 
davrlarida ishlangan ekan.
M.av. 
IV—
111 mingyillik I arda Arabiston yarimorolida yashagan 
aholi haqida ham aniq m aiu m o t vo'q. В a Vi shumer yozuv-hujjat- 
larida Magan va Maluxxa mamlakatlari haqida eslatib o'tiladiki. u 
yerda yashagan aholi m.av. Ill mingyilliklarda Ikkidaryo o ralig i -
Mesopotamiya bilan aloqada boiganlar. Olimlar bu ikki mamlakat 
yarimorolning sharqiy sohilida joylashgan b o is a kerak, deb faraz 
qiladilar.
M.av. II mingyillikda Arabiston yarimorolining janubi-g‘arbiy 
qismida sabeylar, mineylar, katabanslar kabi qabilalar ittifoqi yu- 
zaga keladi. Ular semit-xamit til oilasining janubiy arab shevasida 
so'zlashganlar. Arabiston yarimorolining shim oii-g'arbida yashov- 
chi aholi esa midiya qabilalariga mansub boiishgan.
Juda ko‘p ko^chmanchi qabilalar yarimorolning markaziy va 
shimoliy hududlarida joylashgan edilar.
M.av. I mingyillikda yarim orolning markaziy qismida samud, 
nabatey qabilalari, shim oii-g'arbida esa kedrelar, Suriya-Mesopo- 
tamiya dashtlarining markaziy qismida va shimolida ariblar yasha- 
ganlar. Shuningdek, yarimorolda ibodid, dixran, adumu kabi qabi­
lalar yashaganligi haqida ham m aium otlar bor. Olimlar toponimik 
va etnonimik m aium otlarga asoslanib bu qabilalar semit-xamit til 
oilasining janubiy va markaziy til shaxobchasida so'zlashganlar 
deyishadi. Shuni ta'kidlash kerakki, Arabiston yarimorolidagi qa­
dimgi aholining etnogenezi -k e lib ehiqishi masalasi juda murakkab 
b o iib hozirgacha kam oiganilgan, Olimlar bu masalada yakuniy 
xulosaga kelganlari y o ‘q.