‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o liy va ‘rta m a X s u s ta’l im V a zir lig I m. P. Boltabayev, M. S. Qosimova

to‘rtinchidan, 
kichik biznes subyektlari faoliyatiga boshqa­
ruvning innovatsion texnologiyalari joriy etilishi u lar to m on id an
ishlab chiqarilayotgan m ahsulotlar ta n n arh in i kam aytirish, tovar 
va xizm atlar nom enklaturasini oshirish, yangi tovarlar turlarining 
sotish hajmlarini kengaytirish ham da m ahsulot sotishning istiqbolli 
bozorlarini o 'zlashtirish hisobiga ularning eksport salohiyati va 
raqobatbardoshligini oshiradi.
M am lakatim izda innovatsiya faoliyatini rivojlantirish uchun 
ilmiy, m e ’yoriy-huquqiy asoslar mavjud va kadrlar salohiyati 
ancha yuqori darajada. Biroq, m azkur salohiyatdan samarali foyda­
lanish ko'rsatkichi talab darajasida emas. Faoliyat k o ‘rsatayotgan 
222 ta ilm iy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik m uassasalarining
8,5 foizigina innovatsiya faoliyati bilan shug‘ullanadi. Intellektual 
m ulk o b yek tlarid an foydalanish darajasi ham n isb atan past. 
M asalan, 2010-yilda kichik biznes subyektlari to m o n id an 78 ta 
patent olingan, xalos (11.1.1-jadval).
Respublikamizda innovatsiya m uhitining bugungi ahvoli qisqa 
m uddatlarda kichik biznes innovatsion faoliyatini rivojlantirishning 
yuqori darajasiga erishish im konini berm aydi. Shu bois, uni 
rivojlantirish davlat tom onidan m azkur yo‘nalishdagi aniq chora - 
tadbirlarni belgilashni taqozo etadi. Bu b orada asosiy e ’tibor 
avvalambor, quyidagilarga qaratilishi lozim:
— kichik biznesning ilmiy-texnikaviy axborotdan foydalanish, 
innovatsion loyihalarni ishlab chiqarishga joriy etishdagi yuqori 
transaksion harajatlarini kam aytirish;
— kichik korxonalar uchun yangi texnologiyalami sinovdan o'tka- 
zish va ularni jalb etishdagi yuqori tavakkalchiliklami bartaraf etish;
— innovatsion ishlanm alar va ulam i joriy qilish uchu n o ‘z 
resurslarini taklif qiluvchi moliyaviy va investisiya institutlari bozori 
tashkil etilishini rag'batlantirish;
— yirik korxonalarning kichik biznes subyektlari innovatsion 
loyihalarini hissador tashkilot sifatida ulushli m oliyalashtirishdan 
oladigan m anfaatdorligini oshirish;

---

0 ‘zbekiston Respublikasining fan-texnologiyalar va innovatsiya 
salohiyatining asosiy indikatorlari
№
Innovasion saloliiyat 
ko'rsatkichlari
2005
yil
2006
yil
2007
yil
2008
yil
2009
yil
2010
yil
1
.
Ilmiy-tadqiqot vatajriba- 
konstruktorlik muassasalari soni
152
169
171
183
222
222
1.1.
Tajriba-konstruktorlik 
tashkilotlar! soni
9
11
13
14
19
19
1.2.
Innovasion markazlar soni
5
5
6
7
9
13
2.
Innovasion loyihalarni amalga 
oshirish uchun ajratilgan 
moliyaviy m ablag'lar 
dinamikasi, o'tgan yilga 
nisbatan % hisobida
114,7 118.1
122,3 134,1 196,2 136,3
2.1
Innovasiya ilmiy-texnika 
daslrlari soni
185
197
179
194
171
221
3.
Ilm iy-tadqiqotchilikva tajriba- 
konstruktorlik ishlari bilan 
shug'ullanayotgan ilmiy 
xodimlar soni
17989 20189 22403 24189 26145 26367
3.1.
Fan doktorlari soni
2104
2212
2311
2590
2721
2989
3.2.
Fan nomzodlari soni
8109
8403
8629
8760 9231
9301
4.
Bajarilayotgan davlat ilmiy- 
texnika dasturlari soni
1522
1612
1577
1789
1217
1264
5.
Davlat ilmiy-texnika dastur- 
larigaajratilgan byudjet mab- 
lag'lari dinamikasi, o'tgan 
yilga nisbatan % hisobida
112,3
119,6 126,9 135,6 180,5 137,7
6.
Kichikbiznes subyektlari 
tomonidan olingan 
patentlar soni
42
53
47
51
69
78
M anba: Indikatori nauki, tex n o lo g iy i innovatsionnoy deyatelnosti 
Respubliki Uzbekistan. Komitet po koordinasii razvitiya nauki i texnologiy pri 
K abinete M inistrov Respubliki U zbekistan. Statisticheskiy sbornik. — Т.: 
Izd-vo «Fan va texnologiya», 2010. — S. 122.

---

— fa n -ta ’lim -ishlab chiqarish integratsiyasi sam aradorligini 
oshirish va ularni o 'z a ro bog'laydigan innovatsion vositachilar 
tarm og'ini rivojlantirish va h.k.
Kichik biznes subyektlari mahsulotlarini jah o n bozorlariga olib 
chiqish va xalqaro bozorlar standartlariga moslashtirish orqali ularni 
tashqi iqtisodiy faoliyat jarayonlariga keng jalb etish, zam onaviy 
axborot texnologiyalari yutuqlaridan foydalanilgan holda kichik 
biznesni m a ’lum otlar bilan ta ’m inlash sifatini oshirish ham da 
innovatsion m arketing tadqiqotlarini olib borish kabi uslubiy 
y o rd am lar k o 'rsa tish d a kich ik biznes in n o v atsio n faoliyatini 
rivojlantirishga ko'm aklashuvchi infratuzilm alar faoliyatini tubdan 
isloh qilish lozim. Xizmat ko'rsatuvchi infratuzilmalar kichik biznes 
subyektlarining o 'sib borayotgan talab va ehtiy ojlarin i to 'liq
qondirish orqali ularning innovatsion faoliyatini rivojlantirishni 
rag'batlantirishda etakchi kuchga aylanishi zarur.
Innovasion iqtisodiy rivojlanish yo'liga o'tishda kichik va xususiy 
tadbirkorlikning rolini oshirish quyidagi yo'nalishlar orqali amalga 
oshirilishi maqsadga muvofiq:
— ishlab chiqarishda innovatsiya va nanotexnologiyalam i 
qo'llash;
— m uqobil energiya turlaridan foydalanish, ayniqsa quyosh 
energiyasidan foydalanish;
— farm akologiya va farm asevtika sohasi salohiyatidan foyda­
lanish;
— ishlab chiqarishda biotexnologiyalarni q o ’llash;
— kam suv talab qiladigan texnologiyalam i ishlab chiqish va 
amaliyotga joriy qilish;
— qishloq xo'jaligi ekinlari yangi serhosil navlarini, m ahsuldor 
chorva m ollari turlarini yaratish;
— sanoat va m aishiy chiqindilarni qayta ishlash va h.k.
Agarda biz zam onaviy, ilg 'o r va tejam kor texologiyalardan
fo y d alan ish g a h am d a to v a rla m in g yuqori sifati va is te ’m ol 
xususiyatlarini ta ’minlashga xizm at qiladigan innovatsion texnika 
va texnologiyalami yaratish tizim ini joriy etsak, bu sohaga yoshlami 
jalb qilgan holda, aholim izning ichki ehtiyojlarini ta ’m inlash bilan 
bifgalikda, eksport qilishga xizm at qiladigan raqobatbardosh, sifatli

---

mahsulotlarni ishlab chiqarishni yanada ko'chaytirishga erishishimiz 
mumkin.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlarini innovatsion 
asosda rivo jlantirishd a q u yidagilarni hisobga olish m aqsadga 
muvofiqdir: