‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o L iy va o r t a m a X s u s t a ’l im V a z ir L ig I sh. J. Ergashxo‘jayeva innovatsion marketing


I N N O V A T S IO N M A R K E T IN G T E X N O L O G IY A S I



Download 3,32 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/86
Sana12.06.2022
Hajmi3,32 Mb.
#659088
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   86
Bog'liq
Innovarsion marketing. Ergashxo`jaeva SH. J (1)

I N N O V A T S IO N M A R K E T IN G T E X N O L O G IY A S I
7.1. Innovatsiyalar bozorida m arketing tadqiqotlari
Innovatsiyalar bozorida m arketing tadqiqotlari m avjud m ahsulot­
lar b o ‘yicha a n ’anaviy m arketing tadqiqotlaridan tubdan farq qiladi. 
Bu, birinchi navbatda, shu bilan b o g iiq k i, innovatsiyalarning am al- 
dagi iste’m olchilari y o ‘q va bu tadqiqot uchun guruh shakllantirish- 
ni qiyinlashtiradi. Ikkinchidan, respondentlarda m untazam iste’mol 
am aliyoti y o ‘q.
Innovatsion m arketing m iqdoriy tadqiqot usullari uchun statis- 
tika y o ‘qligi va uning o ‘ziga xosliklari sababli turli xildagi si- 
fat tadqiqotlaridan foydalanadi. Sifat tadqiqotlari tijoratlashtirish 
m um kin boTgan eng m uhim ehtiyojlarni aniqlashga yodam bera 
oladi. Sifat tadqiqotlarining boshqalardan ajratib turuvchi xususiya- 
ti tadqiqotlarning deduktivdan k o ‘ra k o ‘proq induktiv falsafasining 
q o ‘llanishi hisoblanadi. B undan tashqari, sifat tadqiqotlari k o ‘proq 
ijodiy salohiyatga ega b o ‘lib, tadqiqotchidan aql-idrokdan tashqari 
ichki sezgirlikni ham talab qiladi. X alqaro am aliyotda sifat tadqiqot­
larining beshta asosiy usullari m ashhur:
- haqiqatda chuqur tadqiqot o ‘tkazish, m uam m oning yangi jihat- 
larini aniqlash ham da aniq va m azm unli baholam i ta ’m inlash im- 
konini beradigan har tom onlam a intervyu;
- fokusli guruhlarda intervyu - uning sifat tijorat tadqiqotlarida 
o ‘sib borayotgan om m aviyligi ularni yashirin videokam era yordam i- 
da kuzatish m um kin b o 'lg an real xaridorlar bilan real vaqt rejim ida 
to ‘g ‘ridan to ‘g ‘ri suhbat bilan izohlanadi;
105


- kiritilgan kuzatuv, bunda tadqiqotchi ochiq yoki yashirin tarzda 
yetarli darajada uzoq vaqt davom ida kundalik hayotda ishtirok etib, 
ro 'y berayotgan voqea-hodisalarni kuzatadi, aytilayotgan gaplarni 
tinglaydi, tadqiqot vazifasi bilan bogMiq savollar beradi. U shbu usul 
innovatsion m ahsulotning real sifati va taqdim etilayotgan innovat­
sion xizm atlar doirasini samaraliroq baholash im konini beradi;
-v a z iy a tli tahlil, uning m etodologik y o ‘nalishi asosidapsixologi- 
ya sohasidagi ishlar uchun xos bo‘lgan yonashuvlar yotadi;
- proyeksion texnikalar. M azkur usul fokusli guruh a ’zolaridan 
yangi tovarga nisbatan o ‘z hissiyotlari, fikr va istaklarini bildirish 
so ‘ralgan hollarda q o ilan ad i.
B ozor uchun yangi bo ‘lgan m ahsulotlar b o ‘yicha m arketing 
tadqiqotlari qiyinligi shundaki, iste’m olchilar «fokusli guruh» 
so ‘rovlarida ular uchun y o ‘l q o ‘yish m um kin bo‘lgan narx va xarid 
m iqdori uyg'unlashuvi haqidagi to 'g ‘ridan to ‘g ‘ri savollar bu yerda 
m ahsulotning iste’m olchilar uchun yangiligi sababli istisno qilinadi.
Innovatsion faoliyatni rejalashtirishda raqobatchilar m ahsuloti- 
ga nisbatan ustunlik qiladigan m ahsulotga ega b o ‘lishdan tashqari 
bozorni puxtalik bilan tahlil qilish va sam arali m arketing tadbirlari 
o ‘tkazish zarur, chunki bozorga chiqishda korxona qattiq raqobat 
sharoitlariga tushib qoladi.
B uning uchun esa quyidagi axborotlarni olish zarur:
- kom paniya faoliyat ko ‘rsatayotgan atrof-m uhit haqida axborot;
- kom paniyaning ichki resurslari haqida axborot;
- kom paniyaning tashqi muhit bilan o ‘zaro aloqalari haqida ax­
borot.
K om paniyaning fan-texnika taraqqiyoti yangi y o ‘nalishlari, 
iste ’m olchilarning xohish-istaklari va iste’mol talabining o'zga- 
rishlari, bozorga ta ’sir ko ‘rsatish im koniyatlari, shuningdek, ishlab 
chiqarish, moliyaviy va boshqa xarakterdagi ichki cheklovlar haqida 
axborot olish kom paniya va u faoliyat k o ‘rsatayotgan bozorni bir-bi- 
ri bilan b og‘laydigan axborot oqimlari bilan belgilanadi.
106


M arketing tadqiqotining m aqsadi - uni bozorda tak lif etiladi­
gan dastlabki paytda ushbu korxonaning yangi m ahsulotga patent 
yoki boshqa vaqtinchalik m onopoliyasi tufayli bir vaqtning o ‘zida 
korxona m ahsulotiga talab ham b o ‘ladigan yangi m ahsulotga talab- 
ni bashorat qilishdir. Bu qatorga m ahsulot sifatini yaxshilaydigan, 
uning yangi m odifikatsiyasini yaratadigan texnologik innovatsi­
yalarni ham kiritish mum kin.
Innovatsiyalar bozoridagi m arketing tadqiqotlari m uayyan bozor 
segm entlarida (belgilangan segm ent hosil qiluvchi alom atlarga ega 
bo ‘lgan iste’m olchilar guruhlari ichida) m ahsulotga m avjud talabni 
baholash va kelajakdagi talab dinam ikasini bashorat qilishga y o ‘nal- 
tiriladi.
B unda ushbu talabning sig 'im in i ham, narx b o ‘yicha m oslashuv- 
chanligini ham baholash zarur. Shuningdek, m ahsulot uchun m aq­
sadli b o ‘lgan bozor segm entidagi iste’m olchilar darom adlari bilan 
m ahsulotga har bir narxda uning ehtim oliy iste’mol m iqdori o 'rta- 
sidagi b o g ‘liqlikni baholash ham m aqsadga m uvofiq. Bunday ba­
holash m ahsulotning m aqsadli iste’m olchilari darom adlari o ‘zgari- 
shidagi tendensiyalarni bashorat qilish asosida m ahsulotga talabni 
bashorat qilish im konini beradi. K elgusi davrdagi ehtim oliy talab 
hajm i, bozor salohiyati va k o ‘lami haqidagi har qanday taxm inlar 
bozor bashoratlari
deb ataladi va ulam i tuzish uchun m atem atik va 
nom atem atik m odellardan foydalaniladi.
G 'a rb m am lakatlari iqtisodchilari tom onidan ishlab chiqilgan ta­
labni o ‘lchash va bashorat qilishning m atem atik m odellari iste’m o l­
chilarning turli m arkalar tanlashini nazarda tutadi. Innovatsion tovar 
hollarida bunday m odellar ishlab chiqishning qiyinligi statistika ax- 
borotlarining y o ‘q ekanligidan iborat. Lekin, shunga qaram ay, in-

Download 3,32 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   86




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish