Yurak ishi, to'xtashining belgilari, sabablari. Yurakning ochiq va yopiq massaji. Tez yordam
Yurakning to'xtashi gipoksimiya, gipertaniya va atsidozni keltirib chiqaruvchi bir qator patologik holatlarda yuz berishi mumkin. Yurak faoliyatining to'xtab qolishi asistoliya va qorinchalar fibrilliyatsiyasiga bo'linadi. Fibrillyatsiya deganda miokard ayrim muskul tolalarining tartibsiz qisqarishi tushuniladi. Asistoliya bu yurakning butunlay to'xtashidir.
Yurakning to'xtab qolishiga olib keluvchi sabablar qorinchalar fibrilliyatsiyasini ham kelib chiqishiga sabab bo'ladi. Qorinchalar fibrillyatsiyasi yurak o'tkazish sistemasiga aylanuvchi harakat bilan qo'llab turiladi. Bu narsa muskul tolalarning har xil vaqtda birlashmagan holda tortishishiga olib keladi. Yurakning effektiv ishi to'xtaydi. Qorinchalar fibrillyatsiyasi uzoq vaqt to'xtab turgan yurak massajining asoratidir.
Asistoliyaning rivojlanish sabablariga adashgan nervning reflektor ravishda tonusi oshib ketishi (operatsiya, narkoz va boshqalar) hamda gipoksimiya tufayli yuzaga keluvchi patologik holatlar va adashgan nervning tonusini oshirib yuboruvchi salbiy faktorlar (cho'kish, tok urish, baribituratlar bilan zaharlanish va boshqalar) kiradi. Yurak to'xtab qolishi patoginezida elektrolitlar nisbati ayniqsa K va SA ionlarning bir-biriga nisbatan buzilishi katta ahamiyatga egadir. Yurakning reflektor to'xtab qolishi uning to'g'ridan-to'g'ri ta’sirlanishi (yurak operatsiyasi, yurak muskulining jarohatlanishi) hamda boshqa organ va to'qimalarda muolaja qilinganda (tish, bodomcha bezlari olinishi va boshqalarda) yuz beradi. Yurak faoliyatining to'xtab qolishiga yurak tomirining tortilishi (spazm), yurak zaifligi, miokard infarkti, insulьt, shok, ko'p qon ketganda, yashin yoki elektr toki urilish, cho'kish va boshqa sabablar bo'lishi mumkin.
Yurak bexosdan to'xtab qolganda kishi xushidan ketadi, rangi oqaradi, ko'z qorachig'i kengayadi, pulьs aniqlanmaydi, arterial bosim tezda pasayib ketadi, yurak toni eshitilmaydi, nafas olish buziladi.
Tez yordam. Yurak faoliyati to'xtab qolishi asosida organizmda gipoksiya va giperkapniya holatlari yuzaga keladi. Bu holatdan muvaffaqiyat bilan chiqib ketish uchun kislorod bilan to'yingan qonning sun’iy aylanishini hosil qilish kerak. Bunga yurak massaji bilan birgalikda, o'pkada yetarli ventilyatsiya bo'lganda erishish mumkin.
Yurak massajining ikki turi ma’lum: ochiq (to'g'ridan-to'g'ri) va yopiq (tashqi) massaj. Ochiq massaj qilish yopiq massajga nisbatan ancha samaralidir. Biroq ochiq massajni ko'krak qafasini ochish yo'li bilan faqat vrach qila oladi. Yopiq massaj kam samarali bo'lishiga qaramay, reanimatsion muolajalarda keng tarqalgandir. U texnik jihatdan sodda bo'lib, har bir odamning qo'lidan keladi. Uni bajarishda hech qanday uskuna kerak emas. Tashqi yurak massajida ko'krak oldi tomonidan bosilganda umurtqa pog'onasi bilan ko'krak qafasi orasida joylashgan yurak shu darajada eziladiki, natijada uning bo'shlig'idan qon tomirlarga oqa boshlaydi. Bosish to'xtatilgach yurak faoliyati yaxshilanib, bo'shlig'iga venoz qon tortiladi. Yurak massaji qancha erta boshlansa, shuncha foydali.
Do'stlaringiz bilan baham: |