Юқори хароратли ўта ўтказгичларнинг кашф қилиниши, тадқиқотлар ва режалар

Юқори хароратли ўта ўтказгичларнинг кашф қилиниши, тадқиқотлар ва режалар.
Режа:

1. 
   Замонавий физиканинг энг сўнгги кашфиёти.
   
2. 
   Соҳанинг ривожланиши ва ютуқлари.
   
3. 
   Янги режалар.
   
4. 
   Хулосалар.
   

ХХ асрнинг иккинчи ярмидан физика соҳасида оламшумул янгилик кашф қилинди. Маълумки, 1911 йил голландиялик физик К.Оннис Ўта ўтказувчанлик ҳодисасини кашф қилган эди. Ўта ўтказгич материалининг электр қаршилиги нолга тенг бўлади. Кашфиёт 4,2 К температурада, яъни -269 да кузатилган эди. Шундан буён бу соҳада сезиларли натижага эришилмаган эди. 1956 йил америкалик физик олимлар Бардин, Купер, Шрифферлар “Ўта ўтказувчанлик” назариясини яратиб, Нобель мукофотига сазовор бўлишган эдилар.
1986 йил Германиялик Мюллер ва Швецариялик Беднорц томонидан ўта ўтказгичларнинг янги турини “Юқори ҳароратли ўта ўтказгичлар”ни кашф қилдилар. Улар мураккаб структурали мис оксиди ҳисобланган YBa₂Сu₃O₇ бирикманинг 83 К температурада, яъни, -190^оС да ўта ўтказгич ҳолатга ўтиши, яъни, электр қаршилиги нолга тенг бўлиб қолишини аниқладилар. Бу температура К.Оннис кашф қилган 4,2 К дан анча юқори бўлгани учун ўта ўтказгич номини ҳам “Юқори ҳароратли ўта ўтказгич” деб аталди. 1987 йил бу кашфиёт учун Мюллер ва Беднорцларга Нобель мукофоти берилди. Шундан сўнг бу соҳага қизиқиш кескин ошиб кетди. АҚШ, Япония, Англия ва бошқа ривожланган давлатлардаги илмий марказлар олимлари биринчи галда, қолаверса бошқа олимлар ва илмий марказлар ҳам бу соҳага қизиқиш билан қарашди ва шу соҳада илмий изланишлар ўтказиб, маълум бир ютуқларга эришишди. Ҳозирги вақтда 160К температурада, яъни -113^ОС да ўта ўтказгич материал яратилгани ҳақида илмий мақола чоп қилинди.
Япониялик олимлар назарий жиҳатдан оддий уй температурасида ҳам ўта ўтказгич яратиш мумкинлигини гипотеза қилишмоқда.
Бу соҳадаги режалар жуда юқори. Уй температураси ва ундан юқори температураларда юқори ҳароратли ўта ўтказгич яратиш энг асосий муаммо бўлиб қолмоқда.

ХУЛОСАЛАР

1. 
   Мюллер ва Бернорц 1986 йилда ўта ўтказгичларнинг янги тури “Юқори ҳароратли ўта ўтказгичлар”ни кашф қилдилар.
   
2. 
   Кейинги тадқиқотлар асосида 160К (-113^ОС)да ҳам ўта ўтказгич материал яратилди.
   
3. 
   Ҳозирги асосий муаммо – уй температурасида ўта ўтказгич материал яратишдир.