Юлдашeв А. Сирожиддинов И. Хусаинов М

 
 
 
Схема № 4.1. Тадбиркорлик субъектлари молиявий ресурсларининг ҳосил бўлиш манбалари.
Тадбиркорлик субъектларининг молиявий ресурслари 
Корхонанинг ўз маблағлари 
ва унга тенглаштирилган ресурслар 
Четдан жалб этилган кредитлар 
Молиялаштиришнинг
бошқа манбалари 
Суғурта тўловлари 
Маҳсулот сотиш, иш ва хизматлар 
кўрсатишдан пул
тушуми 
Асосий фаолиятдан бошқ а 
даромадлар 
Молиявий фаолиятдан даромадлар 
Фавқулодда даромад 
Тадбиркорларнинг 
бошланғич сармоялари кенгайиши 
Хайрия ва эҳсонлар 
Тижорат банкларининг ўз маблағлари 
ҳисобидан кредитлар 
Лизинг 
Бюджетдан ташқари жамғармалар 
маблағларидан кредитлар 
Факторинг 
Хорижий кредит линиялари 
Ҳомийларнинг молиявий 
кўмаги 
Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан 
кредитлар 
Микрокредит 
Бошланғич сармоя 
Бошқа имтиёзли кредитлар 
Тижорат кредити 
Микрокредит 
Имтиёзли жамғармадан кредит 
Вексел 
Кредиторлик қарзлари 
Товар кредити 
Фьючерс 
Давлат дотациялари 
ва субсидиялар 
Давлат эҳтиёжига харид 
этиладиган маҳсулотлар 
учун транш (бўнак) 
Овердрафт ва бошқа 

---

75 
Бозор иқтисодиёти шароитида корхоналар молиявий ресурсларни 
шакллантириш манбаларини кенгайтириш мақсадида асосий ишлаб чиқариш 
фаолияти билан бирга бошқа фаолият турларини ҳам олиб боришга 
интилади. Асосий фаолиятдан олинган бошқа даромадларга қуйидагилар 
киради: 
 
ундирилган ёки қарздор томонидан эътироф этилган жарималар, 
пенялар, вақтида тўланмаган қарзлар ва хўжалик шартномаларини бузганлик 
учун бошқа хил жазо жарималари (масалан, кичик бизнес корхоналарининг 
бой берилган фойдасини тўлаш ёки етказилган маънавий зарарни қоплаш); 
 
ҳисобот йилида аниқланган ўтган йиллар фойдаси; 
 
мол-мулкни қисқа муддатга (бир йилгача) ижарага беришдан рента 
даромади; 
 
ёрдамчи тармоқлардан кўрилган даромадлар; 
 
тадбиркорлик субъектининг ортиқча асосий фондлари ва бошқа мол-
мулкни сотишдан олинган даромадлар; 
 
даъво муддати ўтган кредиторлик ва депонентлик қарзларини 
ҳисобдан чиқаришдан олинган даромадлар; 
 
товар-моддий бойликларни қайта баҳолашдан кўрилган даромадлар; 
 
давлат субсидияларидан даромадлар; 
 
холисона молиявий ёрдам; 
 
бошқа операцион даромадлар.
Ҳозирги кунда тадбиркорлик субъектлари бозор иқтисодиётининг 
муҳим элементи ҳисобланадиган молия ва қимматли қоғозлар бозорида ҳам 
фаол иштирок этиб, даромад олишлари мумкин.