Юлдашeв А. Сирожиддинов И. Хусаинов М

 
13.2. Бошқарув қарорларини қабул қилишда даромадлар ва уларни 
солиққа тортилишининг таҳлили 
Солиқ кодекси ва «Юридик шахсларнинг даромади (фойдаси) га 
солинадиган солиқни ҳисоблаб чиқариш ва бюджетга тўлаш тартиби 
тўғрисида йўриқномага мувофиқ республикамизда қуйидаги юридик 
шахслардан ташқари барча тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланувчи 
субъектлар фойда солиғини тўлайдилар: 
• 
Махсус Йўриқномага асосан даромад (фойда) солиғини тўловчи 
хорижий юридик шахслар. 
• 
Ягона солиқ тўловчи ҳисобланган микрофирмалар ва кичик 
корхоналар. 
• 
Асосий фаолияти бўйича ялпи даромаддан солиқ тўловчи савдо ва 

---

219 
умумий овқатланиш корхоналари.
• 
Асосий фаолияти бўйича ягона ер солиғини тўловчи қишлоқ хўжалик 
маҳсулотларини етиштирувчи корхоналар. 
Корхоналарнинг инвестицияларини даромад (фойда) солиғига таъсири 
ушбу солиққа доир кўрсаткичларнинг шаклланишида ёрқин намоён 
бўлади. Уларни ҳисоблаш тартиби республикамизда Солиқ Кодекси, 
“Маҳсулот (иш, хизмат) ларни ишлаб чиқариш ва сотиш харажатларининг 
таркиби ҳамда охирги молиявий натижаларни шаклантириш” тўғрисида 
низом
7
, шунингдек даромад (фойда) солиғини ҳисоблаб чиқариш ва 
бюджетга тўлаш тўғрисидаги йўриқнома билан белгиланган. 
Фойда солиғи тўлагунга қадар бўлган молиявий натижа (фойда ёки 
зарар) корхоналарнинг алоҳида фаолият турларидан, шу жумладан 
инвестация фаолиятидан, олинган даромад ва харажатлар суммаларининг 
фарқидан иборат бўлади. Инвестициялардан олинган даромадларнинг 
алоҳида турлари, жумладан, қуйидаги гуруҳ даромадларда ва уларни акс 
эттирувчи счётларда ўз аксини топади. 
Даромадларнинг 
гуруҳлари 
Инвестиция фаолияти бўйича алоҳида гуруҳларга 
кирувчи даромадлар ва уларни счётларда акс 
эттирилиши 
1. Сотишдан 
олинган 
даромадлар 
■ Ўзи ишлаб чиқарган тайёр маҳсулотларни таъсис 
бадали, қарз сифатида бошқа корхоналарга инвестиция 
қилишдан олинган даромадлар. Ушбу даромадлар :