Yuk tashish mashinalari xaqida umumiy ma’lumot. Uzluksiz yuk tashish mashinalarining ish unumdorligi. Lentali konveyerlar

7.12. Tasmali va zanjirli elevatorlar.
Elevatorlarda tortuvchi organ sifatida tasma yoki zanjir ishlatiladi. Tasmaning asosan rezinalangan turlari ishlatiladi, ularning eni kichik (300 mm) bo‘ladi. Kovsh tasmaga maxsus kallakli bolt bilan qotiriladi. Sababi tasma aylanib barabanga borganda bolt xalaqit bermasligi kerak. Shuning uchun kovshning orqa devori oz eyiladi. Tasmaning eni kovshning enidan 25-150 mm ortiq qilib olinadi.

7.16-rasm. Kovshlar.
Zanjirlar bir plastinkali, vtulkali, vtulka-rolikli, vtulka-katokli va payvandlangan bo‘ladi (diametri 16-28 mm) li Po‘lat simdan tayyorlanib, payvandlanadi. Kovsh zanjirga burchakli yoki fasonli zvenolar yordamida bolt yoki’archin mixlar bilan qotiriladi. Zanjirlar asosan ish unumdorligi katta elevatorlarda, ko‘tarish balandligi katta, og‘ir donali, va issiq yuklarni tashishda, ya’ni rezinalangan tasmada tashish mumkin bo‘lmagan yuklarni tashish uchun ishlatiladi.


7.13. Pnevmatik transport qurilmalari


7.13. 1. Yuk tashuvchi quvurlar xaqida umumiy ma’lumot.
Yuk tashuvchi quvurlar. Yuk tashuvchi quvurlar vintli konveyerlar turkumiga kirib, ular yordamida qizigan materiallar va zaharli bug‘lar ajratib chiqaruvchi materiallar tashiladi. Ular gorizontal yoki qiya bo‘ladi.
Yuk tashuvchi trubalarning ish unumdorligi va tezligi xuddi vintli konveyerlardek aniqlanadi. Vintli liniyaning tezligi, odatda ichki trubani yarim diametriga teng.

7.17-rasm. Yuk tashuvchi trubaning sxemasi
1-silindr; 2-roliklar; 3-vint yuzasi
Yuk tashuvchi quvurlarni hisoblash. Quvurning aylanishlar soni quyidagi empirik ifoda yordamida aniqlanadi:
min^-1
bunda D-quvur diametri; m.
Quvur uzunligi esa quyidagicha aniqlanadi:

bu yerda t-vint paragining qadami, mm.
V-tashilayotgan material tezligi, m/s.
Ish unumdorligi quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
t/soat
bu yerda -quvur ko‘ndalang kesimining material bilan to‘lish koeffitsienti.
Quvurning diametrini aniqlash formulasi quyidagicha:
d_k =- 0,6
bunda r₀ , ₀ – quvurdan chiqish vaqtida xavoning bosimi va zichligi, r₀ q 0,1 MPa;
_x , r_x – hisoblanadigan yuzadagi xavoning tezligi va bosimi.
Diametri o‘zgarmas bo‘lgan quvurlarning ixtiyoriy kesim yuzasida quyidagi bog‘liklik mavjud:
_x = _k  
bunda - yukning fizik-mexanik xossalari, trassaning uzunligi va traektoriyasi, aralashmaning konsentratsiyasiga bog‘liq koeffitsient, jadvaldan tanlanadi;
_k – yukning xavo oqimi tapsirida qo‘zg‘alish tezligi tashiladigan yukning turiga ko‘ra tanlanadi.
Yukni tashish uchun zaruriy elektrodvigatel quvvati quyidagi formula bilan aniqlanadi:
N_ =
Bunda h- quvurda vujudga keluvchi xavo oqimning zaruriy bosish kuchi;
₁ = 0,55…0,8 – ventilatorning FIKi;
₂ = 0,95…0,97 –podshipniklarning FIKi;
₃ = 0,96…0,99 – Transportyor yuritmasining FIKi;