Yuk poyezdlarini poyezd tuzish rejasining ma’lum bir yo‘nalishi bo‘yicha jo‘natishda tarkiblar yig‘ilish jarayoni modellashtirish

268

1901-2000	33	0	4	0	1	7	5	0	3	0	0	0	5	6	1	0	0	7	16	0	6	0	15	0	2	10	4	0	4	0	129
2001-2100	13	0	29	10	4	0	0	9	6	0	0	5	0	0	2	0	6	0	4	39	15	0	0	0	0	0	25	9	46	21	243
2101-2200	19	2	0	6	35	2	29	1	11	27	35	0	2	2	0	0	15	0	13	0	0	1	23	0	0	0	0	0	6	0	229
2201-2300	9	11	27	3	16	49	0	5	2	3	39	10	0	0	12	0	18	10	0	11	10	34	39	15	0	2	20	1	10	0	356
2301-2400	1	4	0	0	39	7	1	0	2	0	35	25	9	0	0	25	0	6	6	0	9	0	25	4	0	11	0	3	8	21	241
Jami	255	225	256	135	197	215	196	189	122	149	273	233	174	169	131	172	136	251	194	308	167	224	275	136	117	166	194	181	172	201	5813

4-rasm. Vagonlarning soatlar kesimida kelish jadalligi (vagon/soat)ni, sutka soatlari intervaliga bog‘liqligi diagrammasi

Diagrammadan ko‘rish mumkinki, vagonlarning kelish jadalligi sutka soatlari bo‘yicha 5-6 soatda ko‘p kelmoqda. Qaysi vaqtda poyezdni jo‘natish qulayligini aniqlash uchun quyidagi hisoblash ishlarini bajarish maqsadga muvofiq. Qat’iy me’yorda jo‘naydigan o‘zgarmas grafik uchun o‘rtacha sutkalik poyezdlar soni quyidagicha aniqlanadi:

bu yerda berilgan yo‘nalishdagi sutkalik vagonlar oqimining o‘rtacha miqdori, vagon
bitta tarkibdagi vagonlarning hisobiy (maksimal) soni.
bir kunda jo‘natilishi rejalashtirilgan poyezdlarning hisobiy soni, poyezd.
bir oyda jo‘natilishi rejalashtirilgan poyezdlarning hisobiy soni, poyezd.
bir oydagi sutkalar soni (30 sutka)
Ushbu formuladan ko‘rish mumkinki, agar ning qiymati:
0÷1→1 deb qabul qilinadi;
1,1÷1,5→1,5 debqabul qilinadi;
1,51÷2→2 deb qabul qilinadi;
2,1÷2,5→2,5 deb qabul qilinadi;
2,51÷3→3 deb qabul qilinadi;
3→katta tomonga yaxlitlanadi
Poyezdlarning stansiyaning saralash parki yo‘llarida tarkib yig‘ilishining tugash vaqti yuqoridagi qabul qilingan poyezdlarning soniga mos ravishda tanlanadi.
Agar, deb qabul qilingan bo‘lsa, poyezdlarning stansiya yo‘liga eng ko‘p yig‘ilish vaqti (4-rasmda 5-6 soat oralig‘i) o‘zgarmas grafikda vagonlarning qat’iy yig‘ilish vaqti poyezdlar harakat grafigida poyezdlarning jo‘nash vaqti (keyinchalik, bu vaqt “nitka” deb nomlasa ham bo‘ladi).
Agar, deb qabul qilingan bo‘lsa, poyezdlarning stansiya yo‘liga eng ko‘p yig‘ilish vaqti (4-rasmda 5-6 va 22-23 soat oralig‘i) o‘zgarmas grafikda vagonlarning qat’iy yig‘ilish vaqti poyezdlar harakat grafigida poyezdlarning jo‘nash vaqti deb belgilanadi.
Agar, deb qabul qilingan bo‘lsa, poyezdlarning stansiya yo‘liga eng ko‘p yig‘ilish vaqti 2 sutkada 5 ta “nitka” vaqt (4-rasmda 1-sutkada 5-6 va 22-23 soat, 2-sutkada 5-6; 10-11 va 22-23 soat oralig‘i) o‘zgarmas grafikda vagonlarning qat’iy yig‘ilish vaqti poyezdlar harakat grafigida poyezdlarning jo‘nash vaqti deb belgilanadi.
Lekin poyezdlar harakat grafigida poyezdlarning jo‘nash vaqti aniq belgilash birmuncha qiyinlik tug‘diradi. Ushbu kurs loyiha ishida soni hisoblanganda poyezdlarni o‘zgarmas grafik asosida jo‘natish vaqtini aniqlash uchun bir sutka ya’ni 24 soatni ga bo’lamiz va o’sha vaqt oralig’ida o‘zgarmas grafikda vagonlarning qat’iy yig‘ilish vaqtini aniqlaymiz. Masalan har 6 soatda eng ko’p vagonlar yig’iladigan vaqtni olinadi. 4-rasmga asosan “nitka” vaqtlar soat 6:00, 7:00, 17:00 va 23:00 chiqadi. Ammo soat 6:00 va 7:00 ketma ket bo’lib qolganligi sababli istesno tariqasida soat 6:00 ni soat 3:00 bilan almashtiriladi. Shunda eng ko’p vagonlar yig’iladigan vaqt, poyezdlarning jo‘nash vaqtini soat 3:00, 7:00, 17:00 va 23:00 deb qabul qilinadi.


1.8.Yuk poyezdlarining me’yoriy tarkibi qat’iy belgilanmagan kamaytirgan holda, o‘zgarmas grafik asosida jo‘natish (Твердой график при гибкой норма состава)

Bitta tarkibga to‘g‘ri keluvchi vagonlar guruhining o‘rtacha soni (tarkibdagi ajratmalar soni ) quyidagiga teng:

Bir oyda poyezd tarkiblaridan qoluvchi qoldiq vagonlarining o‘rtacha soni quyidagicha aniqlanadi:

Yuk poyezdlarining me’yoriy tarkibi qat’iy belgilangan holda, o‘zgaruvchan grafik asosida jo‘natish usulidan foydalanishda quyidagi xulosalarga kelinadi,
-tanlangan yo‘nalish bo‘yicha bir oyda jami
Poyezdning me’yoriy tarkibi o‘zgartirilib, 1 ta variant bo‘yicha, yig‘ilish jarayoni davom ettiriladi.
Qat’iy me’yorda jo‘namaydigan o‘zgarmas grafik uchun o‘rtacha sutkalik poyezdlar soni quyidagicha aniqlanadi:


O‘zgarmas grafik uchun kam tomonga yaxlitlashga ruxsat etilganda quyidagicha topiladi.



bu yerda me’yoriy poyezd tarkibidan qancha miqdorga kamayishini ko‘rsatuvchi koeffitsiyent.

poyezdning qabul qilingan soni bilan hisobiy soni orasidagi o‘zgarishni ko‘rsatuvchi koeffitsiyent.

Ushbu usulda ham yuqorida ko‘rsatilgani kabi ning qiymati yaxlitlanib, hisoblanadi. Yuk poyezdlarining me’yoriy tarkibi qat’iy belgilanmagan holda, o‘zgarmas grafik asosida jo‘natish usulida, vagonlarning qat’iy yig‘ilish vaqti xuddi me’yoriy tarkibqat’iy belgilangan holda, o‘zgarmas grafik asosida jo‘natish usulidagi kabi hisoblanadi.
6 va 7 usullarda poyezdlarning yig‘ilish jarayonida yana quyidagi tushunchalar mavjudki, ushbu turlarni modellashtirishdan avval yuqorida hisoblanangani kabi vagonlarning eng ko‘p yig‘ilish vaqtlari kunlar bo‘yicha belgilanib olinadi.
Yig‘ilish jarayonini modellashtirishda quyidagi shartlarga e’tibor qaratiladi. Ya’ni tarkibni yig‘ishda quyidagi holatlar bo‘lishi mumkin:
5-rasm. Poyezd m’eyoriy tarkibi qatiy belgilangan holatda o‘zgarmas grafikda tarkibning yig’ilish jarayoni
Ushbu holatda agar, vagonlarning eng ko‘p yig‘ilish vaqtidan oldin yig‘ilayotgan tarkib to‘lib bo‘lsa ya’ni, tarkibdagi vagonlar soni chegarasidan katta yoki teng bo‘lsa, unda ushbu tarkib vagonlarning eng ko‘p yig‘ilish vaqtigacha kutadi va vagonlarning eng ko‘p yig‘ilish vaqtida jo‘natiladi.
6-rasm. Poyezd m’eyoriy tarkibi qatiy belgilangan holatda o‘zgarmas grafikda tarkibning yig’ilish jarayoni

Ushbu holatda agar, vagonlarning eng ko‘p yig‘ilish vaqtigacha tarkibni yig‘ishda shart bajarilsa, eng ko‘p yig‘ilish vaqtigacha yana bitta yoki ikkita poyezdlar, qo‘shimcha poyezd sifatida jo‘natilishi rejalashtiriladi. Qo‘shimcha poyezdlardan qolgan vagonlar guruhidan bitta poyezd tuziladi va vagonlarning eng ko‘p yig‘ilish vaqtida jo‘natiladi.