Yoshlar fiziologiyasi va gigiyenasi


Uyqu    va    uyqu     gigiyenasi



Download 2,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet129/197
Sana22.08.2021
Hajmi2,17 Mb.
#153766
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   197
Bog'liq
yoshlar fiziologiyasi va gigiyenasi

Uyqu    va    uyqu     gigiyenasi. 
           Uyqu  organizm     uchun     zarur     fiziologik      jarayonlardan     
hisoblanadi.    U   nerv     sistemasi   va     butun     organizmning      normal       
faoliyatini     ta’minlaydi. I.P.Pavlov    ko’rsatishicha   uyqu    bosh   miya   
yarim    sharlar     po’stlog’ining     hamma    yuzasida   ichki    
tormozlanishning     irradisiyalanishi     natijasida    hosil     bo’lib,     bu     
tormozlanish     irratsiyasi    bosh   miyaning     quyi     bo’limlariga,   oraliq   va   
o’rta   miyaga   ham   tarqaladi.     Uyqu    vaqtida     uzunchoq     miya    
faoliyati    to’xtab     qolmaydi.   Odam    o’rta    hisobda    bir     sutkada    8  
soat     uxlaydi.     Uyqusiz   4-5    sutka     yurishi    mumkin.     Uzoq    
uyqusizlik     nerv,    ruhiy      kasalliklarini    keltirib     chiqaradi.    Odam      
umrining   3:1    qismi    uyquga    ketadi.    Uyquning    quyidagi     turlari     
mavjud:    tabiiy      fiziologik    uyqu,   gipotik   uyqu,      narkotik    uyqu.     
Tabiiy  fiziologik     uyqu     har     kun      tundagi      normal      uyqudir.    
Odam    organizmining   tabiiy     fiziologik     uyquga    ehtiyoji     yoshga     
qarab     turlicha    bo’ladi.      Chaqaloqlarda    21-22   soat,   13-14    yoshda     
9.5-10    soat,     katta     bolalarda    8   soat.     Tungi     uyqu   3-5     stikldan    
iborat     bo’lib,    har     qaysi     shaklda    sekin    va   tez     uyqu    davrlarga     
takrorlanib     turadi.    Sekin    uyqu   davrida    1.    1.5   soat,     tez     uyqu    
davri   10-30  minut   davom    etadi     tush     ko’rish     sodir     bo’ladi.                    
  Gipotik          uyqu      boshqa      odam          yoki          gipnozchining          har      xil      
so’zlari   va    harakatlari    ta’sirida     yuzaga    keladi.    Bunda    gipnozlangan   
odamning          bosh      miya          sharlarining          po’stloq        qismdagi            nerv      
markazlarining            hammasi,        balki          ma’lum        qismi          tarmozlanadi.      
Shuning     uchun      gipnoz  
holatidagi   odamda      fikrlash,    ong     kabi    
oliy        nerv        faoliyatiga       xos    xususiyatlar       vaqtinchayo’qoladi,       lekin     
harakatlanish,         gapirish          qobilyati           saqlanadi.       Shuning        uchun        u     
gipnozchining     buyruqlaini     bajaraveradi. 
       Narkotik     uyqu     har    xil   kimyoviy     dori      moddalari    ta’sirida    
bosh   miya    nerv     hujayralarida     tormozlanish     holati    yuzaga    kelishi     
bilan    harakterlanadi. 
       Uyqu          gigiyenasi-      bolalar        va        o’smirlar          uyqusini          gigiyenik   
jihatdan          to’g’ri          uyushtirish            ularning      ish    qobilyatini        bo’lishini    
ta’minlovchi    omillardan    hisoblanadi.     Bola    o’rnini     qulay   bo’lishi,     
belgilangan        vaqtda          doimo          uxlash      uyqu          gigiyenasidan          muhim    


 
138 
ahamiyatga       ega.       Uyqudan       avval           xonani          shamollashtiris,     toza    
havoda     sayr    qilish,     tishlarini    tozalash    oyoq-qo’llarini    iliq    suvda    
yuvish          tavsiya        etiladi.          Bola        uxlashdan        1,5-2      soat          oldin      
ovqatlangan   bo’lishi   kerak.      Xona   harorati   20 C    atrofida     saqlanishi    
tavsiya     etiladi.     Bolaning    o’rni    juda    yumshoq    yoki    juda    qattiq   
bo’masligi    kerak.    Uyqu     gigiyenasiga     rioya     qilinsa     bola     tiniq    
uxlaydi,  ish   qobilyati   va   kayfiyati     yuqori    bo’ladi.         
 
 
 

Download 2,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   197




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish