Yosh va pedagogik psixologiya

O'qish motivlari

Motiv - inson xul?-atvorining ichki bar?arorligi, ?arakatga undovchi tushunchadir.
Motivasiya esa xul?-atvorni psixologik va fiziologik bosh?arishning dinamik jarayoni bo'lib, unga tashabbus, yo'nalganlik tashkilotchilik, ?o'llab-?uvvatlash kiradi. Ta'lim jarayonida o'?ish motivlari "nima uchun?" "nimaga?", "kanday maksad bilan?" kabi savollar asosida yuzaga keladi. Motivlar birinchidan, o'?uv faoliyatiga undasa, ikkinchidan, ma?sadga erishish uchun zarur yo'l va usullar tanlashga yordam beradi. O'?uv faoliyatida o'?uv motivlari o'?uvchilar tomonidan tanlanib, ular o'?uvchining ma?sadi, ?izi?ishi, kelajak rejalari bilan bevosita bo?li? bo'ladi. Yosh xususiyatlaridan kelib chi??an ?olda o'?uv motivlari turli yosh davrlarida turlicha bo'ladi. O'?uv faoliyati motivasiyasining manbalari mavjud bo'lib, ularga ?uyidagilar kiradi: Ichki manbalar. Ular insoniy tu?ma yoki orttirilgan e?tiyojlari bilan belgilanadi. Ulardan eng mu?imi tu?ma axborotga bo'lgan
e?tiyojdir. Orttirilgan e?tiyojlar esa gnostik va ijtimoiy ijobiy e?tiyojlar ?isoblanadi.
Tash?i manbalar. Ular shaxsning ijtimoiy ?ayot shart-sharoitlari bilan belgilanadi.
Talabalar ularning birinchisi bo'lib, jamiyatning shaxsdan talab ?iladigan doimiy xul?-atvorini bildiradi. Bo?cha, maktab, oila boladan juda ko'p ishlarni amalga oshirishni talab ?iladi.
Ijtimoiy kutish ?ar birimizdan ma'lum bilimlar, ko'nikmalar darajasini bo'lishi, zarurligini jamiyat kutishini bildiradi. Masalan, bir yoshli bola yurishi kerak, 7 yoshdan u o'?ishi kerak, 15 yoshdan u kasb tanlashi kerak deb ?isoblaymiz. Imkoniyatlar - shaxs faoliyatini belgilovchi ob'ektiv shart-sharoitlardir, Masalan, boy kutubxona bolani ko'p kitob o'?ishga undaydi.
3. Shaxsiy manbalar: bu shaxsning ?adriyatlari tizimi ustanovkalari, ?oyalaridir. Bu manbalar ?ar bir shaxs faoliyatida u yoki bu darajada mavjud. Ularning barchasi faoliyatning ketishiga ta'sir etib ta'lim jarayonining motivasiyasini tashkil etadi. V.A.Kruteskiy o'spirinlarda uchraydigan motivlarning ?uyidagilarini alo?ida ifodalaydi:
a) Biror o'?uv faniga ?izi?ish;
b) Vatanga foyda keltirish istagi;
v) Shaxsiy ?obiliyatini ro'kach ?ilish;
g) Oilaviy an'analarga rioya ?ilish;
d) Do'st-birodarlarga ergashish;
ye) MODDIY Ta'minlash va ?okazolar.

3.