Yosh tengdoshlar

tajriba orqali ta’lim berish
(tajriba va nazoratga asoslangan o‘qish) 
hamda interfaol usullarni qo‘llashdir. 
Tajriba orqali o‘qish va o‘rganish 
 
Aytsang – unutaman, ko‘rsatsang
 e
slab qolaman, o‘zim bajarsam tushunib,
anglab yetaman 
Konfutsiy 
Trening ishtirokchilarining shaxsiy tajribasini inobatga olgan holda o‘quv treninglariga 
faol jalb etish o‘ta ahamiyatga ega tadbirdir. Shunday tajribaga asoslangan o‘quv jarayoni 
tinglovchilarga ularning ko‘nikmalari rivojlanishiga va bevosita o‘zaro muloqot o‘rnatish uchun 
imkoniyat yaratadi. 
TA’LIM OLUVCHILAR BIRORTA MASHQLARDA
ISHTIROK ETADILAR, MASALAN: 
 
 
 
 
(trener mashqlarni taqdim qiladi va ularni
 
 
 
 
qanday bajarilishi kerakligin tushuntirib beradi)
o
aqliy xujum 
o
rolli o‘yin 
o
kichik guruhlarda muhokama 
o
aniq vaziyatlarni tahlil qilish 
o
o‘yinlar 
 
QO‘LLASH/KEYINGI QADAMLAR
REFLEKSIYA
 
(trener fikrlarga yo‘naltiradi) 
 
 
 
(trener muhokamaga yo‘naltiradi) 
Ta’lim oluvchilar muhokama qiladilar:
Ta’lim oluvchilar: 
o
olingan bilimlar/ko‘nikmalar 
savollarga javob beradilar 
hayotda qanday foydalanish mumkin 
o
bilim/ko‘nikmalarni qo‘llashda
mashq haqida fikr almashinadilar 
qiyinchiliklarni qanday yengish 
o
bilim/ko‘nikmalardan foydalanish
asosiy natijalarni aniqlaydilar 
maqsadida keyingi harakatlarini
rejalashtiradilar 
UMUMLASHTIRISH 

---

11 
(Trener axborot beradi, o‘xshashlik 
va farqlarni ko‘rsatadi, umumlashtiradi) 
 
o
Ishtirokchilar o‘z ishlari natijalarini 
namoyish qilishda ishtirok etadilar 
o
Katta guruhda umumiy muhokama 
ZAMONAVIY TA’LIM USULLARI. TRENERLIK MAHORATI 
 
Trening 
o‘
zi nima? 
“
Odamlarning botiri 
mushkulotdan qo‘rqmaydi. Kamolot hos
il qilishdan bosh tortgan kishi 
odamlarning eng qo‘rqog‘idir.”
 
Abu Ali ibn Sino 
 
“Trening” tushunchasi inglizcha “o‘rgatish”, “mashq” degan ma’noni anglatadi. 
Trening – bu turli ijtimoiy faoliyat sohalariga shaxsni tayyorlashdan iborat mashg‘ulot 
bo‘lib, bunda shaxs yoki yaxlit guruhning biror mavzu sohasidagi bilimdonlik darajasi, 
ko‘nikmalar maqsadga muvofiq tarzda maxsus mashqlar tizimi orqali rivojlantiriladi.
Trening shaxsni ijtimoiy muloqot va munosabatlarga oldindan maqsadli tarzda tayyorlaydi.
Masalan:
bo‘lajak mutaxassislarni kelgusi faoliyatlarini samarali amalga oshirishga tayyorlash, 
yetakchilarni samarali boshqarish usullariga o‘rgatish va hokazolar. 
Trening mashg‘ulotlari uchun maxsus vaziyat, aniq maqsad, shaxsiy ehtiyojlar hamda ana 
shunday mashg‘ulotlarni o‘tkazuvchi shaxs yoki boshlovchi, ya’ni trener zarur. 
Trening muvaffaqiyatli bo‘lishi uchun ayrim tamoyillarga aniq bo‘ysunish va boshqarish 
malakasi mavjud bo‘lishi lozim. 
 
Treningda ishtirokchilar o‘rtasida samimiy, iliq munosabatlar o‘rnatilishi, ular o‘zaro bir-
birlariga ishonishlari lozim. 
Buning uchun trening tashkil etuvchi shaxs mashg‘ulot boshida 
shunday sharoit yaratadiki, natijada ishtirokchilar bir-birini tanib iliq munosabatlarga moyillik 
sezishlari shart.
Psixologik tadqiqotlardan shu narsa ma’lumki, inson xotirasi eshitgan narsalarni faqat 10 
% ini, ko‘rgan narsalarni deyarli 50% ini hamda bevosita o‘zi ishtirok etib, faol ravishda bajargan 
harakatlar tafsilotining 90% ini xotirasida saqlab qoladi. Demak, bu fakt ham ijtimoiy faol 
munosabatlarning inson imkoniyatlarining rivojlanishidagi o‘rnini yana bir bor e’tirof etadi.
 
Trening bosqichlari