Yosh tarixshunoslar

Martin Lyuterning faoliyati. Reformatsiya 1517- yilda Ger­maniya aholisining katolik cherkovini isloh (reforma) qilishni talab qilib chiqishidan boshlandi. Reformatsiyani knyazlarning bir qismi, shaharliklar va dehqonlar qo‘llab-quvvatladilar. Reformatsiya to‘l- qinining kuchayishiga Vittenberg universitetida ilohiyotdan dars beruvchi Martin Lyuter ta’limoti katta ta’sir ko‘rsatdi. U 1517-yili cherkov eshigiga o‘zining dindorlarga qarata yozgan mashhur «95 tezis» deb atalgan xitobnomasini yopishtirib qo‘ydi. Xitobnomada indulgensiya savdosi qattiq qoralangan, Germaniyadagi cherkovni Rim Papasi qaramog‘idan ozod etish talab etilgan, cherkovning esa «kam chiqim cherkov» bo‘lishi yoqlangan edi. Martin Lyuterning «95 tezis»i butun Germaniyani to‘lqinlantirib yubordi.Ko‘p o‘tmay u cherkov Papasiz ham yashashi mumkin, deb baralla aytdi va bundan keyin Rimga soliqdan tushgan pullarni yubormaslikni taklif etdi. Bu «qilmishlari» uchun Rim Papasi Lyuterni shakkoklikda aybladi va Germaniyagauni la’natlovchi yorliq yubordi. Biroq xalq Lyuterni qo‘llab- quvvatlayotganligi uchun bu yorliqni Germaniya bo‘ylab tarqatishning iloji bo‘lmadi. Aksincha, M. Lyuter Papaning uni cherkovdan chetlashtirganligi to ‘g ‘risidagi qarorini talabalar ko‘z o‘ngida yoqib yubordi. Bu uning katolik cherkovi bilan aloqani butunlay uzganligini anglatar edi.M. Lyuter imperatorlik sudiga chaqirildi. Imperator undan o‘z ta’limotidan voz kechishini talab qildi. Biroq Lyuter imperator talabini bajarmadi. Aksincha, Papaga bo‘ysunishdan va indulgensiya savdosini ma’qullashdan bosh tortdi..