Yosh mutaxassis o’qituvchilar uchun metodik tavsiyalar Zarafson shahar 8-umumiy o’rta ta’lim maktabining matematika fani o`qituvchisi Nazarova Inobat Bobomurodovna

7-savol: Aralash sonlar deb nimaga aytiladi?
Javob: Butun va kasr qismi ajratib yozilgan sonlarni aralash sonlar deb ataymiz.
8. Aralash kasrlarni qanday qo`shamiz?
Javob: Ularning butun qismlari alohida, kasr qismlari alohida qo`shiladi.
“Sonli labirint” o`yini.
T ashqi aylanada turgan sonlarga, ichki aylanada turgan qaysi sonni qo`shsa markazdagi son hosil bo`ladi?
I guruh:
a)

II guruh:

III guruh:

III. Yangi mavzu bayoni.

“Aqliy hujum” usulida mavzu yuzasidan tushunchalar berib, o`quvchilar hamkorligida mavzu o`rganiladi.

O`qituvchi: O`nli kasrlar o`z –o`zidan paydo bo`lgan emas, bu ham hayotda kundalik bajariladigan ishlar bilan bog`liq.


O`qituvchi: Shunday kasr sonlar borki, ular ustida amallarni xuddi natural sonlardagidek osonbajarish mumkin. Bu kasrlar maxraji 10, 100, 1000 va hokazo sonlardan iborat bo'lgan sonlardir. Bunday kasrlar o`nli kasrlar deb ataladi. Mazkur bobda o'nli
knsilarning yo'zilishi va ular ustida amallar qanday bajarilishi xususida to'xtalamiz.


1- misol. 8 m 52 sm ni metrda ifodalaylik.

1 sm= bo`lgani uchun, 52 sm = bo`ladi.

U holda, 8 m 52 sm = 8 m + 52 sm = 8 m +

Ikkinchi tomondan, 8 m 52 sm = 8 m + 50 sm + 2 sm =8m+5dm+2 sm=8 m+

kasr vergul yordamida maxrajsiz 8,52 ko'rinishda yoziladi va 8 butun 52 deb o'qiladi. Demak,


2- misol. 4 kg565 gni kilogrammda ifodalaylik:

4 kg565 g = 4 kg + 565 g = 4 kg + kg = kg ekanligini topamiz.

sonining kasr qismi maxraji 10 ga, sonining kasr qismi maxraji 100 ga, sonining kasr qismi maxraji esa 1000 ga teng.