Yorug‘likning sinishi. Yassi parallel plastinka, prizmalarda yorug‘likning

linza formulasi.


Ob'ektiv formulasidan foydalanganda siz belgi qoidasini to'g'ri ishlatishingiz kerak: +F- konverging linzalari; -F- ajraladigan linzalar; +d- mavzuning haqiqiyligi; -d- xayoliy ob'ekt; +f- ob'ektning tasviri haqiqiy; -f- buyumning tasviri xayoliy.
Ob'ektivning fokus uzunligining o'zaro nisbati deyiladi optik quvvat.

Transvers kattalashtirish- tasvirning chiziqli o'lchamining ob'ektning chiziqli o'lchamiga nisbati.

Linza yordamida buyuum tasvirini yasash

Ikki sferik sirt bilan chegaralangan shaffof jismga linza deyiladi. Linzalar botiq, qavariq, bir tomoni yassi va ikkinchi sirti qavariq yoki botiq geometrik shaklda bo'ladi



1.1 – rasm. Linzalarning sxematik tasviri.

Linzalarning kesimlari va shartli belgilanishlari 1.1 – α, b rasmlarda keltirilgan. Linzaning sirtiga tushgan nur sinadi, faqat uning optik o'qi bo'ylab tushgani linzadan to'g'ri o'tib ketadi. Chizmada linzaning optik o'qini 00' deb belgilangan.
Yorug'lik manbaidan chiqqan nurlar linzadan keyin kesishgan nuqtada shu manbaning tasvirini hosil qiladi. Linzadan o'tgan nurlar o'zaro kesishmasa, shu nurlarning teskari yo'nalishdagi davomlari o'zaro kesishadigan (uzlukli chiziq) nuqtasida (O' va F') mavhum tasvir hosil bo'ladi (1.2 – a va b rasmlar).


1.2 – rasm. Qavariq va botiq linzalar yordamida tasvir yasash.

Linzada haqiqiy yoki mavhum tasvirlar shunday holatda hosil bo'ladi: a) qavariq linzaga tushishda bir nuqtadan chiq­qan va har xil uzunlikdagi yo'llarni o'tgandan so'ng o'zaro kesishadigan nuqtada haqiqiy tasvir paydo bo'ladi (1.3 – a rasm); b) botiq linzaga tu­shishda bir nuqtadan chiqqan va linzadan o't­gandan so'ng sochilgan nurlarning mavhum yoki qaytgan nur davomining o'zaro kesishadigan nuqtalarida mavhum tasvir paydo bo'ladi (1.3 – b rasm).