Yorqinoy mirzayeva tut ipak qurti

 
 
 
 
 
 
O‘n to‘rtinchi bosqich
-qorarangli ipak qurtining shakllanish bosqichi. Bu 
bosqichda ipak qurtining xitin qoplamida pigment , hosil bo‘ladi, buning natijasida 
ipak qurti qora rangga kiradi. Ipak qurti tuxum po‘chog‘ini kemirib tuxumdan 
chiqadi. 

---

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
VI BOB 
6.1. Voltinizm
Tevarak-atrofdagi muhit sharoitida bo‘ladigan o‘zgarishlarga har xil javob 
berish qobiliyatiga qarab tut ipak qurtlari uch guruhga monovoltin, bivoltin va 
polivoltin zot qurtlarga bo‘linadi. 
Monovoltin zotlar urug‘ini ochirish va rivojlanishining keyingi barcha 
bosqichlari (qurtlik, g‘umbaklik va kapalaklik bosqichlari) qanday sharoitda 
o‘tmasin, bir yilda bir marta nasl beradi. Faqat ayrim hollardagina urug‘ ochirish past
haroratda o‘tkazilganda ba’zi monovoltin zotlar, masalan Bag‘dod zoti diapauza 
davrini o‘tmaydigan juda kam tuxum qo‘yishi mumkin. 
Bivoltin zotlarning urug‘i bahorda harorat past (15-16°C da), havo namligi kam 
(60-65%) hamda qorong‘u joyda (sovuqda ochirish) ochirilgan taqdirda yiliga ikki 
marta nasl beradi. Agar bivoltin zot qurtlar urug‘i iliq joyda ochirilsa, ya’ni havo 
harorati 25-26°C, namligi 75-80% bo‘lib, urug‘ ochirilayotgan joy kechasi 6-7 
soatdan qo‘shimcha yoritib ko‘rilsa (kunduzi inkubatsiya quyosh nuri tik 
tushmaydigan joyda o‘tkaziladi), bunday urug‘dan chiqqan kapalaklar qishlovchi 
tuxum qo‘yadi. 
Agar qishlovchi urug‘ o‘z vatanida (Yaponiyada) tabiiy sharoitda qoldirilsa, 
bahorda u o‘z-o‘zidan ochiladi va qurt boqilgandan keyin hamma vaqt o‘z-o‘zidan 

---

ochiluvchi ikkinchi nasl beradi. Ammo qo‘yilgan bu urug‘ yozda sovuq inkubatsiyani 
emas, balki iliq inkubatsiyani o‘tadi. (Yaponiyaning yozi iliq , nam va kuni uzun 
bo‘ladi), shuning uchun ikkinchi naslning kapalaklari qishlovchi tuxum qo‘yadi. 
Biroq bivoltin zotlarning har qaysi keyingi nasli qo‘ygan tuxumlar sovuq inkubatsiya 
o‘tkazish usulining , hamma tartibiga qat’iy amal qilingan holda sun’iy sharoitda 
ochirilsa, xohlagan miqdorda o‘z-o‘zidan ochiluvchi urug‘lar olish mumkin, 
aksincha, urug‘lar iliq usulda ochirilsa, keyingi naslda faqat qishlovchi tuxum 
qo‘yadi. Bivoltin qurtlarning urug‘i oraliq haroratda, masalan, 19-20°C da yoki 
normal haroratda, ammo namlik yoki yorug‘lik rejimi buzilgan sharoitda ochirilsa 
sovuq inkubatsiya qilish usulida ham, iliq inkubatsiya qilish usulida ham urg‘ochi 
(qiz) nasli o‘z-o‘zidan ochiluvchi va qishlovchi aralash tuxum qo‘yadi.