Yoqubjonova nigora abdusamatovnaning

Qaratqichli  aniqlovchi:  Tok  acin  halinden  bilmez.  (Qorni  ochning  qorni 

to‗qdan xabari yo‗q)

56

 

Demak,  bu  yerda  so„zning  yakka  holda  sifat  bo'lishi  emas,  sifat  kabi 

qo„llanishi muhim.   

Masalan: 

1.  Yaxshi (odam) bilan yursang yetarsan murodga. 

2. Bilimlining kuchi mingga yetar, bilimsizning kuchi birga yetar. 

                                                           

55

 Ш.Шоабдураҳмонов. Ҳозирги ўзбек адабий тили қисм. Тошкент: Ўқитувчи, 1980. Б.180 

56

 Z.Xudoyberganova. Turk tili nazariy grammatikasi. -  Toshkent: Tafakkur bo„stoni, 2015.B.190 

---

48 

 

   Sifat bog„langan otning tushib qolishi natijasida shu otning ma‟nosi hamda 

vazifalari  sifatga  yuklanadi.  Otlashgan  sifatlar  kim?  nima?  so„roqlariga  javob 

bo„ladi,  egalik,    kelishik,  ko„plik  qo„shimchalari  bilan  qo„llaniladi.  Otlashgan 

sifatlar  gap  ichida  ega,  to‘ldiruvchi,  qaratqich  aniqlovchi  va  undalma  bo„lib 

keladi. 

Shundan kelib chiqqan holda turk tilshunosligida sifatlarning faqat aniqlovchi 

vazifasini bajarayotganda  haqiqiy  sifat  bo„la  olishi,  yakka  holda  uning ot bo„lishi 

mumkinligi ham ta‟kidlanadi. Shu bois turk tilida sifatlar otlar kabi qo„llana oladi. 

Predmetning  belgisini  bildirgan  har  qanday  ot  sifat  vazifasini  bajara  oladi. 

Shundan kelib chiqqan holda turk olimlari har sifatni bir ot deb qaraydilar.

57