Yo’nalishi guruh talabasi

Bu usul yordamida voltamper egri chiziqlari elektrod reaksiyalari bilan
moddalar konsentratsiyalarining bog‘liqligi o ‘rganiladi. Bunda ish
elek tro d i sifatida sim ob va boshqa metall h am da g ra fit kabi
mikroelektrodlarishlatiladi. Ish elektrodi sifatida tomchilaydigan simob
ishlatiladigan usul polyarografiya deb ataladi. Bu usul 1922-yilda chex
olimi Ya.Geyrovskiy tomonidan kashf etilgan. Voltamperometriyaning
yana bir ko‘rinishi — amperometrik titrlash ham Ya.Geyrovskiy tomonidan
19 2 7 -y ild a ta k lif etilgan. X X asrning 5 0 -y illard an boshlab
voltamperometriyaning bir qator yangi usullari paydo bo‘ldi. Kvadrat
toMqinli polyarografiya, inversion polyarografiya, impuls polyarografiya,
vektor polyarografiya, ikkinchi garmonikadagi polyarografiya shular
jumlasidandir. Bu usullaming paydo boiishi fan, texnika va sanoatning
ehtiyojlari bilan bogiiq. Voltamperometriya usullari moddalarni sifat va
miqdor jihatdan tekshirish, ulaming tuzilishi (strukturasi) va reaksiyalari
m exanizm ini o ‘rganish, turli xil fizik-kimyoviy konstantalarini
(dissotsiasiya, barqarorlik va sh.k.) aniqlash uchun qoilaniladi. Bu usullar
selektiv usullar qatoriga kiradi. Har bir usul tegishli sezuvchanlik va
aniqlikka ega. Hozirda bu usulning qator yangi yo'nalishlari vujudga
kelgan. Shunday b o ‘lsada, voltam perom etriya usullari orasida
polyarografiya va amperometrik titrlash muhim o‘rin tutadi.

Polyarografik tahlil usulida tomchilaydigan simob elektrodi sirtida
tekshiriladigan moddaning qaytarilishi natijasida yuzaga keladigan
tokning elektrodlarga berilgan potensialga bog‘liqligi o ‘rganiladi. Bu
bog‘liqlik polyarograf yordamida tekshiriladi (23.1-chizma). Tashqi tok
manbai (V) va reostat (R) orqali tomchilaydigan simob elektrodi (K) va
yordam chi elektroddan (A) iborat galvanik zanjirga + 0 ,3 -^ 2 ,0 V
oralig‘idagi istalgan kuchlanishni berish mumkin. Bunda zanjirdan tok
o ‘tadi, u sezgir galvanometr (G) yordamida oMchanadi. Moddaning
voltamper egri chizig‘ini hosil qilish uchun kuchlanishni sekin-asta
o‘zgartirish va har bir kuchlanish qiymatiga to‘g ‘ri kelgan tok kuchini
yozib borish kerak. Tekshiriladigan modda eritmasi oson qutblanuvchi
kichik yuzaga ega bo'lgan mikroelektrod va katta yuzali qutblanmaydigan
elektrodlardan iborat polyarografik bo‘g‘inga soiinadi. Tahliliy elektr
kimyoviy reaksiya sodir boiadigan mikroelektrod befarq metall — simob
tomchisidan iborat.