Yo’nalishga kirish

 
170 
 
 
 
Ekskavator  qo'llanilganda  burg’ulash  va  portlatish  ishlari  natijasida 
maydalangan  kon  massasi  ekskavator  yordamida  transport  vositalariga  yuklanadi 
va kar’yer yuzasiga chiqariladi. 
4.  Ochiq kon ishlarida qo'llaniladigan kon-transport jihozlari o'lchamlari va 
yuqori unumdorligi bilan xarakterlanadi. 
Burg’ulash ishlari aylanma, pnevmozarbli, sharoshkali va olovli burg’ulash 
dastgohlari  yordamida  amalga  oshiriladi.  Burg’u  qudug’ining  diametri  160-450 
mm,  chuqurligi  20-60  m,  burg’u  qudug’idagi  zaryad  massasi  30-50  kg  dan  500-
600 kg gacha bo'ladi. Kon massasini qazish va yuklash ishlarida bir kovshli va ko'p 
kovshli  ekskavatorlar  qo'llaniladi.  Kon  massasini  tashish  asosan  temir  yo'l 
transporti,  avtosamosvallar  va  lentali  konveyerlar  yordamida  amalga  oshiriladi. 
Bundan tashqari ochiq usulda qazib olishda bul’dozerlar, g’ildirakli skrperlar, o'zi 
yurar yuklagichlar va boshqa quvvatli jihozlar qo'llaniladi. 
Kam hollarda gidromexanik usul bilan amalga oshiriladi. 
Ochiq kon ishlari yer osti usuliga qaraganda quyidagi afzalliklarga  ega: 
1.  Kar’yerlarda  mehnat  xavfsizligining  yuqoriligi  va  ishlab  chiqarish 
sharoitlarining qulayligi. 
2.  Mehnat  unumdorligi  shaxtaga  qaraganda  5-8  marta  yuqori,  tannarxi  esa 
2-4 marta kam. 
3.  Kar’yer qurilish vaqti shaxta qurilishi uchun ketgan vaqtdan ancha kam. 
4.  Ochiq  kon  ishlarida  foydali  qazilmalarni  yo'qotish  kam  va  turli  navdagi 
rudalarni alohida qazib olish oson. 
5.  Konlarni  ochiq  usulda  qazib  olishda  zarur  paytda  korxonaning  ishlab 
chiqarish quvvatini oshirish mumkin. 
Ochiq kon ishlarining kamchiliklari: 
1.  Ochiq kon ishlarida ishlab chiqarishda katta yer maydonlarini chegaralab 
olish, ba'zan esa katta maydonlarda grunt suvlari darajasini pasayishiga olib keladi. 
2.  Ochiq kon ishlari iqlim sharoitlariga bog’liq bo'ladi. 
 

---

Konchilik sohasiga kirish