Yo’nalishga kirish

Gidrosfera.
 
Suv  qobig’i  Yer  shari  yuzasini  to'liq  qoplagan  emas.  Gidrosfera  umumiy 
hajmining  94%  okean  va  dengizlardir;  4%  i  Yer  osti  suvlariga,  2  %  muz  va 
qorlarga  (asosan;  Arktika,  Antarktika  va  Grelandiyada),  0,4%  quruqlikdagi 
suvlarga (daryolar, ko'llar, botqoqliklarga) to'g’ri keladi. 
Planetamizning  butun  yuzasi  510  mln  km
2
  bo'lib  bundan  71%,  ya'ni  361 
mln. km
2
 yuzasi suv bilan qoplangan. 
Shunday  qilib,  dengiz  maydonining  quruqlik  maydoniga  nisbati  taxminan 
2,5:1, demak suv juda ko'p ekan. Lekin shuni nazarda tutish kerakki, litosferaning 
qalinligi  va  shu  bilan  birga  butun  planetaning  hajmiga  nisbatan  okean  suvining 
umumiy  qalinligi  juda  kamdir.  Okeanning  o'rtacha  chuqurligi  atigi  3,7  km,  ya’ni 
Yer radiusining o'rtacha uzunligiga taxminiy nisbati 1:1600 dir, okeandagi suvning 
hajmi butun planeta hajmiga nisbati taxminan  1:8000.  
Quruqlik  asosan  shimoliy  yarim  sharda  joylashgan:  bu  yarim  shar 
maydonining 39 protsenti quruqlikdir, janubiy yarim sharda esa quruqlik faqat 19 
protsentni tashkil etadi. Quruqlikning bunday taqsimlanishi bir qancha eng muhim 
oqibatlarga olib keladi, bulardan biri qit'alarning iqlim xususiyatidir. 
Planetaning  okean  deb  ataluvchi  suv  yuzasi  odatda  bir  butun  yuza  deb 
qaraladi. Yu.M. Shokal’skiy bu suv yuzasini “dunyo okeani” deb atagan. Lekin, bu 

---

Konchilik sohasiga kirish