Yo’nalishga kirish

 
168 
 
 
 
tashkil  etish  sxemalarini;  tog’  jinslarini  qazib  olishga  tayyorlash,  qazish-yuklash 
ishlari, tashish, g’aramlash va kon massasini bo'shatish. 
Ochiq  kon  ishlari  texnologiyasi  kar’yer  parametrlari,  kon lahimlarini  o'tish 
usullari,  kar’yerda  kon  ishlarini  rivojlanish  sxemasini,  ochish  usullari  va  qazib 
olish  tizimlarini,  mahsulot  sifatini  boshqarish  usullari  va  vositalari,  kon  ishlarini 
rejalashtirish va tashkil etish printsiplarini qarab chiqadi. 
Aytib o'tilgan ishlar ma'lum bir tartibda o'tkazilishi kerak. Har bir ish orasida 
texnik  sharoitlarni  ta'minlay  oladigan  kerakli  vaqt  oralig’idagi  ochish  va  qazib 
olish  ishlari  frontini,  asbob  uskunalar  va  konni  butunligicha  ishlatishda  ishlab 
chiqarish  va  xavfsizlik  ishlarini  to'qri  taqsimlashni  tashkil  etish  lozim.  Kar’yer 
maydoni  chegarasida  yoki  uning  uchastkasida  tartibli  va  ketma-ket  bajariladigan 
ochiq  kon  ishlariga  qazish  tizimi  deb  aytiladi.  Qabul  qilingan  qazish  tizimi 
qo'yidagilarni ta'minlashi kerak: 
  ishning borishidagi xavfsizlik; 
  ularning rejalashtirilishi va iqtisodiy samaradorligi; 
  kar’yerning ko'zda tutilgan ishlab chiqarish quvvati; 
  zaxiralarning to'liq olinishi;  
  barcha foydali qazilmalardan kompleks foydalanish; 
  kon-zaxira va atrof muhit muhofazasi. 
Uzoq  vaqt  ishlatiladigan  kon  lahimlariga  (transheya  va  yer  osti  lahimlari), 
qoplovchi  jinslarni  tashishga,  foydali  qazilma  boyliklarini  yerning  ustki  qismida 
joylashgan  qabul  qilish  punktlariga  yetkazishga,  yerning  ustki  qismidan  ishlab 
turgan gorizontga materiallarni, asbob-uskunalarni va odamlarni ta shib keltirishni 
ta'minlab turuvchi ya'ni yerning ustki qismidan kar’yer va zaboyning ishlab turgan 
joyigacha  transportning  kelishini  ta'minlanishiga  konni  ochish  tizimi  deb  aytiladi. 
Quvvati va unumdorligi katta bo'lgan kon mashina mexanizmlarini va uskunalarini 
ishlatish  uchun,  ochiq  kon  ishlari  ishlab  chiqarishida  kon  lahimlari  (keng 
maydonchalar,  katta  uzunlikdagi  pog’onalar  va  h.)  katta  o'lchamlarda  bo'lishi 
kerak.  Kar’yerda  ishlatiladigan  ekskavatorning  unumdorligi  yiliga  10  million 

---

Konchilik sohasiga kirish