Yo’nalishga kirish



Download 8,07 Mb.
Pdf ko'rish
bet108/325
Sana31.12.2021
Hajmi8,07 Mb.
#227350
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   325
Bog'liq
konchilik sohasiga kirish

 
79 
 
 
 
Marsning rel’yefi bir - biridan keskin farqlanuvchi rayonlardan iborat bo'lib, 
bular ichida juda katta maydonni kraterlar egallaydi. 
Tashqi sayyoralar: Yupiter, Saturn, Uran, Neptun, Pluton. 
Yupiter - “qizil dog’” li ulkan sayyora. 
Quyosh  sistemasining  planetalari  ichida  eng  kattasi  hisoblangan  Yupiter, 
tabiati va tuzilishiga ko'ra, jumboqlarga boyligi bilan astronomlar diqqatini o'ziga 
jalb etadi. Yupiterning o'rtacha radiusi, Yer radiusidan qariyb 11 marta katta bo'lib, 
69  ming  150  kilometrni  tashkil  qiladi.  Bu  gigant  planeta  778  million  kilometr 
masofada  Quyosh  atrofida  aylanadi.  Planetaning  Quyosh  atrofida  aylanish  tezligi 
sekundiga  13  kilometr  bo'lib,  12  yilda  bir  marta  aylanib  chiqadi.  Boshqacha 
aytganda,  Yerdagi  60  yoshli  odam  Yupiter  yili  bilan  endi  5  yoshga  to'lgan  bo'lur 
edi. Qizig’i shundaki, Yupiterning o'z o'qi atrofida aylanishi, er tipidagi planetalar 
aylanishlaridan  farq  qilib,  ekvator  qismi  tezroq  -  9  soatu  50,5  minutli,  o'rtacha 
qatlamalari esa sekinroq - 9 soatu 56 minutli davr bilan aylanadi. 
Yupiter atmosferasida SO
2
 va SO
2
 kabi molekulyar birikmalarning topilishi 
astronomlar  uchun  “syurpriz”  bo'ldi,  chunki  vodorodli  atmosferada  karbonat 
angidrid tez parchalanishi kuzatiladi va shuning uchun ham olimlar mushtariyning 
atmosferasida uni kutmagan edilar. 
Gigant  sayyora  atmosferasida  suv  bug’larining  topilishi  ham  katta  voqea 
bo'ldi, chunki Yerdan kuzatiladigan planetaning bulutli qatlamlaridagi minus 120-
130  gradusdan  past  temperaturada  suv  bug’lari  doimo  muz  holatidagina  bo'lishi 
mumkin deb taxmin qilinar edi. 
Yupiterni infraqizil nurlarda o'rganish, boshqa planetalardan farqli o'laroq u 
o'zidan,  Quyoshdan  olgan  energiyasidan  qariyb  ikki  yarim  barobar  ko'proq 
energiyada  nurlanishini  ma'lum  qildi.  Shu  munosabat  bilan  amerikalik  taniqli 
planetalar  tadqiqotchisi  D.J.Koyper  Yupiter  markazida  ham  Quyosh  va 
yulduzlardagi kabi energiyaning termoyadro manbai mavjud degan xulosaga keldi. 
Boshqacha  aytganda,  Yupiter  planetalardan  ko'ra  yulduzlarga  “qarindosh”  degan 


Konchilik sohasiga kirish 
 
 

Download 8,07 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   325




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish