Yo’nalishga kirish

Zoogen eroziya – 
yaylovlarda chorva mollarining boqilishi natijasida ularning 
tuyoqlari bilan o’simliklar kesilib bo’shagan tuproqlar va o’tlash jarayonida 
yulingan o’tlar ostida jipsligi bo’shashgan o’tli tuproq qatlamini shamol va 
harakatdagi suvlar ta’sirida ko’chishi 
Inson yashashining qulay sharoitlari –
yashash sharoitining holati, bunda uning 
omillarining insonga zararli ta’siri bo’lmaydi (zararsiz sharoiti) hamda inson 
organizmi buzilgan funksiyalarining tiklanish imkoniyati bo’ladi. 
Kadastr –
Davriy ravishda yoki uzluksiz kuzatishlar yo’li bilan tuziladigan, 
ob’ektning sifat va miqdor xarakteristikalari to’g’risidagi ma’lumotlarning 
tizimlashtirilgan to’plami. Yer kadastri, suv kadastri, o’rmon kadastri va sh.k. 
ajratiladi. 
Kimyoviy ifloslanish –
ekotizimga, unga yot bo’lgan yoki fon miqdoridan 
oshadigan miqdordagi ifloslovchi moddalarning kiritilishi. 
Yoppasiga sho’rlanish 
– bu dalaning xamma yog’i sho’rlangaligidir. Odatda 
bunday holat sho’rlangan yer osti suvlar tuproq sathiga yaqin joylashganda sodir 
bo’ladi 
Litosfera –
Yerning qattiq qobig’i, Yer po’sti va yuqori mantiyaning bir qismini 
ichiga oladi. 
Noqulay va xavfli tabiat hodisalari –
atrof muhitda kuzatiladigan, inson va uning 
xo’jalik faoliyati uchun xavf tug’diradigan hodisalar. Ular ham tabiiy, ham 

---

antropogen xarakter kasb etishi mumkin. O’z navbatida bunday hodisalar texnogen 
xarakterdagi avariyalar keltirib chiqarishi mumkin. Noqulay va xavfli tabiat 
hodisalari quyidagilarga bo’linadi: kosmik (Quyosh aktivligi, magnit bo’ronlari, 
meteorit tushishi va b.), geologik (vulqonlarning otilishi, yer qimirlashi, sunami), 
geomorfologik (surilmalar, sellar, o’pirish, cho’kish, ko’chkilar va b.), iqlimiy va 
gidrologik (tayfunlar, girdoblar, shtorm, qirg’oqlarning yemirilishi, termoeroziya, 
tuproqlar eroziyasi, grunt suvlar sathinig o’zgarishi va b.), geokimyoviy (atrof 
muhitning ifloslanishi, tuproqlar sho’rlanishi, va b.), yong’inlar (o’rmon, dasht, 
torf yong’inlari), biologik (qishloq xo’jalik zararkunandalarining, qon so’ruvchi, 
zaharli hayvonlarnig ommaviy ko’payishi, epidemiyalar). Noqulay va xavfli tabiat 
hodisalarinig eng yuqori darajada namoyon bo’lishi - bu ekologik falokatdir.