Yо‘llari Reja

5.2.
 
Global iqtisodiyotga integratsiyalashuvni belgilovchi omillar 
Hozirgi vaqtda mutaxassislar orasida integratsiya jarayonlariga nisbatan yagona ilmiy 
nuqtai nazar mavjud emas. Iqtisodchilarning bir guruhi integratsiya jarayonida mamlakatlar 
о‘rtasida 
ni shakllantirish hisobiga “resurslarning cheklanganligi omili”ni 
bartaraf etishni eng muhim muammo deb hisoblaydilar. Ularning fikricha, bu bir xildagi 
qimmatroq tovarlarni alohida olingan bir mamlakat ichida ishlab chiqarishni bartaraf etish 
yoxud ilmiy-tadqiqot va tajriba konstruktorlik ishlariga mablag‘larni tejash imkonini 
beradigan texnologiya ayirboshlashni kengaytirishdir. Olimlarning boshqa bir guruhi 
ni, masalan, kollektiv xavfsizlikni mustahkamlashni ustun shart-sharoit 
sifatida ilgari suradi. Uchinchi guruh olimlar 
barpo etilishi ularning 
qatnashchilariga ishlab chiqarishning barqaror о‘sishi, ijtimoiy barqarorlik va hokazolar kabi 

---

“INNOVATSION IQTISODIYOT” – O.XUSAINOV 
84 
84 
maqsadlarga osonroq va tezroq erishish imkonini beradi, deb hisoblaydilar. Ushbu va boshqa 
nazariy yondoshuvlarni umumlashtirgan holda deyish mumkinki, 
. 
Ishlab chiqarishning baynalminallashuv darajasi bо‘yicha integratsiya tuzilmalarini 
farqlash zarur. U rasmiy hamda real tusga ega bо‘lishi mumkin. 
(ayniqsa G‘arbiy Yevropa variantida): 
-
mikro darajada, ya’ni korporativ darajada, bunda ayrim kompaniyalar tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri 
xо‘jalik aloqalariga kirishadi, integratsiya jarayonlarini avj oldiradi (GM-Uzb.); 
-
davlatlararo darajada, bunda davlatning maqsadga yо‘naltirilgan faoliyati (jamoaviy 
yoki bir tomonlama faoliyati) mamlakatlarning u yoki bu guruhi doirasida mehnat va kapital 
chatishib ketishi integratsiya jarayonlariga kо‘maklashadi, alohida integratsiya vositalari 
mavjud bо‘lishini ta’minlaydi; 
-
milliy manfaatlardan ustun turuvchi darajada, bunda ishtirokchi mamlakatlar bir qancha 
siyosiy-iqtisodiy funksiyalarni ushbu sohadagi suverenitetdan voz kechib ittifoqqa ixtiyoriy 
ravishda boradi (EVROZONA); 
-

---

“INNOVATSION IQTISODIYOT” – O.XUSAINOV 
85 
85