Yog’ kislotalarning biosintezi

Keyingi bosqichda atsetil-S-ATО bilan malonil- S-ATО o’zaro reaktsiyaga kirishganda malonil radikalidagi COOH o’rniga atsetil birikadi, natijada atsetoatsetil-S-ATО hosil bo’ladi va
CО₂, HS-ATО ajralib chiqadi.

Hosil bo’lgan atsetoatsetil-ATО -ketoatsil-ATО-reduktaza fermenti ta`sirida NADF*H yordamida qaytarilib, D--oksibutiril-C-ATО hosil bo’ladi.

D--oksibutiril-S-ATО bir molekula N₂О yo’qotib, trans-krotonil-S-ATО ga aylanadi.


⁺ yordamida qaytarilib, Transkrotonil- S-ATО, krotonil- S-ATО reduktaza ta`sirida NADF*N bo’tiril- S-ATО hosil bo’ladi.

Butiril –S-ATО ikkinchi molekula malonil-S-ATО bilan yana ta`sirlanib, 3-6 reaktsiyalar qaytariladi va geksanoil-S-ATО hosil bo’ladi. SHu tariqa palmitoil – koferment A sintezlanadi. Palmitin kislota sintezining umumiy reaktsiyasi quyidagicha:

O’simliklarda to’yingan yog’ kislotalardan degidrogenlovchi ferment ta`sirida to’yinmagan yog’ kislota hosil bo’ladi.
Lipoksigenaza fermenti ta`sirida esa to’yinmagan yog’ kislotadan to’yingan yog’ kislota hosil bo’ladi.
YOg’ kislotalar biosintezining umumiy tenglamasi quyidagicha;
YOg’ kislotalarning -oksidlanishi-unayotgan urug’larda yog’ kislotalarning -oksidlanishi topilgan. Bu yo’l betta oksidlanishdan farq qilib, bunda 13-18 ta uglerod atomlari tutgan yog’ kislotalar oksidlanishi mumkin, bu oksidlanishda yog’ kislotalarning aktivlanishi talab qilinmaydi. Bu jarayonda -uglerod peroksidaza fermenti ishtirokida oksidlanadi, karboksil gruppa esa SО₂ shaklida chiqib ketadi.
O

R–CH₂–CH₂–COOH + H₂O₂ Peroksidaza R-CH2-CH2-CH + SО2 + 2H2О
Natijada yog’ kislotalarning aldegid formasi hosil bo’ladi. Bu reaktsiya uchun kerak bo’ladigan H₂O₂ o’simliklarda glikolatoksidaza fermenti ishtirokida etarli miqdorda hosil bo’ladi. Reaktsiyaning ikkinchi bosqichida hosil bo’lgan aldegid aldegiddegidrogenza fermenti ishtirokida kislotagacha oksidlanadi.
OO

R-CH2-CH2-CH + H2О HAD+ R-CH2-CH2-COH + HADH + H+

-oksidlanish jarayonlari unayotgan urug’lar bilan bir qatorda o’simliklar barglarida ham borishi aniqlangan. Yog’ kislotalar -oksidlanishining ahamiyati yaхshi o’rganilmagan. Lekin oksidlanishda yog’ kislotaning 2 ta uglerodi to’la oksidlanganda, 17 mol ATF sintezlansa, oksidlanishda esa 6 mol ATF hosil bo’ladi.