1. Maktabgacha ta’lim muassasalarida ta’limiy o‘yinlar va ularning ahamiyati.
O‘quv faoliyatining shakllanmaganligi ayniqsa to‘rtinchi-beshinchi guruhlarda, ya’ni ta’lim murakkabroq darajaga ko‘tarila boshlaganda va o‘zlashtiriladigan materialning o‘sishi bilan ko‘zga tashlana boshlaydi. Bola, bu holatda qandaydir noma’lum to‘siqqa duch kelganday bo‘ladi.
Shu sababli boshlang‘ich ta’limda bola yangi bilimlarni o‘zlashtirishga ko‘mak beruvchi o‘ziga xos o‘quv usullariga erishishi uchun, eng zarur shart-sharoitni yaratish, ya’ni bolaga o‘qishni o‘rgatish lozim.
Bu vaqtga kelib, darsliklarda boladan zarur umumlashtirishlarni amalga oshirishi, ya’ni ma’nosiga ko‘ra guruhlarga ajrata olish shakllangan bo‘lishi kerak. To‘rtinchi guruhga kelib, ulardan erkin foydalana bilishi lozim.
Barcha yangi-yangi talablar, yangi qoidalar, predmetlar harakatlarining yangi normalari obektlarning shu paytgacha noma’lum bo‘lgan qonuniyatlarini ochib beradi. Dunyo bola o‘zlashtirishi kerak bo‘lgan ilmiy bilimlar va tushunchalar tizimi bilan tartiblashtirilgan. Bolaning tafakkuri ana shu yuqorida qayd etilganlarga hamda insonlar va buyumlar bilan o‘zaro harakat tajribasiga yo‘naltiriladi.
Maktabgacha yoshdagi bolalik - bu o'yin davri. Bu yoshda bola o'yin orqali hamma narsani o'rganishga intiladi. O'yin bolalar tomonidan kattalar, haqiqiy dunyoning aksidir. Bu bolalarni maktabgacha ta'lim muassasasida o'qitish uchun katta imkoniyatlarga ega. Didaktik o'yinda kognitiv vazifalar o'yin vazifalari bilan birlashtiriladi. O'yin, xususan, didaktik o'yinlar orqali bola o'ynab o'rganadi.
Maktabgacha yoshdagi bolalarni o'qitishda o'yin muammosi bilan ko'plab olimlar, o'qituvchilar va psixologlar shug'ullangan va qilinmoqda. Didaktik o'yinni o'rganishning kelib chiqishida, bolalarni o'qitish uchun asos sifatida F. Fröbel, M. Montessori edi. Didaktik o'yinga katta e'tibor bergan K.D. Ushinskiy, P.F. Lesgaft, L.N. Tolstoy, E.I. Tikheeva, L.A., Venger, A.P., Usova, V.N. Avanesova va boshqalar.
Shuningdek, ko'plab olimlar o'qituvchiga bolalarning amaliy tajribasini kengaytirish, turli faoliyat sohalarida bilim, ko'nikma va ko'nikmalarni mustahkamlash imkonini beradigan o'quv o'yinlarining muhim rolini ta'kidladilar. (A.S.Makarenko, U.P.Usova, R.I.Jukovskaya, D.V.Mendjeritskaya, E.I.Tixeeva)
O'yin jarayonida bolalarning bilim va g'oyalari tozalanadi va chuqurlashadi. O'yinda u yoki bu rolni bajarish uchun bola o'z fikrini o'yin harakatlariga aylantirishi kerak. O'yin nafaqat bolalarda mavjud bo'lgan bilim va g'oyalarni mustahkamlaydi, balki faol kognitiv faoliyatning bir turi bo'lib, uning davomida o'qituvchi rahbarligida ular yangi bilimlarni oladi va bolalarni maktabga tayyorlashning yaxshi vositasi bo'lib xizmat qiladi. .
Didaktik o'yinlar mazmuni, tashkil etish shakli, o'quv vazifalari turi bo'yicha xilma-xildir. Pedagogikada didaktik o'yinlarni tasniflashda turlicha qarashlar mavjud. Va, albatta, muhim nuqta - o'qituvchi tomonidan maktabgacha yoshdagi bolalar bilan ishlashda qo'llaniladigan didaktik o'yinlarga rahbarlik qilish.
Do'stlaringiz bilan baham: |