Yigirish texnologiyasi

Texnik nazorat bo‘limi (TNB). Texnik nazorat bo‘limi (TNB)-korxonaning mustaqil strukturali qismi bo‘lib, korxonaning mahsulot sifatini boshqarish direktoriga va texnik nazorat bo‘limi boshlig‘iga bo‘ysinadi.

Texnik nazorat bo‘limi boshlig‘ini tayinlash va ishdan bo‘shatish yuqorida turuvchi tashkilot orqali amalga oshiriladi. Texnik nazorat bo‘limining xizmatchilari texnik nazorat bo‘limi boshlig‘iga bo‘ysinadi va o‘z ishida boshqa qismlarga bo‘ysinmaydi. Texnik nazorat bo‘limining tuzilishi va shtati korxonaning xarakteri va hajmiga bog‘liq bo‘ladi. Texnik nazorat bo‘limi boshlig‘i direktori, bosh

1.1-rasm. Texnik nazoratning shakllari.

muxandis va mahsulot sifatini boshqarish boshlig‘i birgalikda (standartga mos kelmaydigan) jamlangan mahsulotlarning ishlab chiqarilishiga javobgardir.

Texnik nazorat bo‘limi boshlig‘i standartga mos kelmaydigan mahsulotlarni qabul qilish va topshirish ishlarini direktorni xabardor qilgan holda to‘xtatish huquqiga ega. Korxona direktori va texnik nazorat bo‘limi boshlig‘i o‘rtasida kelishmovchilik chiqadigan bo‘lsa, korxonaga tegishli bo‘lgan yuqorida turuvchi korxona rahbariyatining ruxsati bilan mahsulot sifatiga ruxsat etiladi.

Texnik nazorat bo‘limining boshlig‘i mahsulot sifatini noto‘g‘ri baholaganda va hujjatlarni noto‘g‘ri rasmiylashtirganda javob beradi.

Bajarilgan barcha turdagi ishlar uchun texnik nazorat bo‘limining boshlig‘i sex boshliqlaridan kerakli joylarda nazoratchilar va nuqsonli mahsulot saqlanadigan tashkilotlar to‘g‘risida, mahsulot sifatini boshqarish yoki tashkilot direktoridan barcha zarur bo‘lgan nazorat jarayonlari rejasiga kiritilgan bo‘lishi yoki hamma shaxslar uchun korxona standartlari majburiy bo‘lishini talab qilish mumkin.

Texnik nazorat bo‘limining boshlig‘i tuzatilmagan, nosoz va davlat tekshirishidan o‘tmagan o‘lchash asboblarini qo‘llashni ta’qiqlaydi va bu haqida mahsulot sifatini boshqarish bo‘limi boshlig‘iga yoki bosh muhandisga xabar beradi.

U bosh muhandisga bo‘ysinadigan laboratoriyada xom ashyo, xomaki mahsulotlar, qo‘shimcha materiallar va tayyor mahsulotlarning sifat ko‘rsatkichlarini aniqlash uchun talab qilish huquqiga ega. Mahsulot sifatiga bog‘liq bo‘lgan texnik nazorat bo‘limining shartlari korxonaning barcha bo‘lim rahbarlari uchun tegishli bo‘lib, faqatgina direktorning yozma buyrug‘iga binoan e’tirof qilinishi mumkin.

Yigirish korxonasida nazoratning bir qancha uslublari qo‘llaniladi. Yigirish korxonasida texnik nazorat rejasiga quyidagilar kiradi:

1. Korxonadagi xom ashyoning saqlanish holatini tekshirish.

2. Xom ashyoning sifatini aniqlash.

3. Paxta tolasining sarflanish grafigiga va uni aralashtirish usuliga rioya qilgan holda saralash tarkibini aniqlash.

4. Paxta tolasining yumshoqligini tekshirish.

5. Yigirish ishlab chiqarishda hosil bo‘lgan chiqindilar miqdori va sifatini tekshirish.

6. To‘plash, saralash, qabul qilish va chiqindilarga ishlov berish.

7. Titish-tozalash agregatlarida paxta tolasining tozalanish samarasini aniqlash.

8. Tarash mashinalarida taramning sifatini tekshirish.

9. Xom ipning cho‘zilishini aniqlash.

10. Yigirish va pishitish mashinalarida olingan ipning massasi, o‘ram zichligi va o‘ram uzunligini tekshirish.

11. O‘rash mashinasida xom ipning o‘ralish zichligini aniqlash.

12. Texnologik jarayon bo‘yicha mahsulotning uziluvchanligini tekshirish.

13. Mashina ishchi qismlarining tezligini tekshirish.

14. Mashina ishchi qismlarini ta’mirlashni tekshirish.

Har bir ip to‘dasi iste’molchilarga jo‘natilishidan oldin standart va texnik shartlar asosida tekshirilib boriladi. Undan tashqari, mashinalarda bir xil darajadagi mahsulot ishlab chiqarilishini va ipning sifat ko‘rsatkichlarining me’yori nazorat qilinib boriladi.

Mahsulotni chiziqiy zichligi bo‘yicha nazorat qilish, yigirish ishlab chiqarishining turli o‘timlarida o‘tkaziladi. Boshlanishida doimiy uzunlikdagi kesimlarning massasi aniqlanadi va mahsulotning chiziqiy zichligi aniqlanadi.

Xossalari bo‘yicha mahsulotning notekisligi va turli ko‘rinishdagi mahsulotning tuzilishli notekisligi turli xarakterda bo‘lishi mumkin. Mahsulotning xossalari va tuzilishining o‘zgarish xarakteriga bog‘liq bo‘lgan notekisligi quyidagicha aniqlanadi:

-davriy-mahsulot xossalaridagi to‘lqin tebranish amplitudasi va uzunligi tasodifiy bo‘lganda;

-davriy emas-mahsulot xossalaridagi to‘lqinning tebranish uzunligi va amplituda o‘lchami tasodifiy o‘lchamda bo‘lganda;

-funksional, ya’ni bir yoqlama o‘sishdagi og‘ish (masalan, mahsulotning bo‘ylama chiziqiy zichligining doimo oshishi);

-mahalliy (mahsulot chiziqiy zichligining birdaniga oshishi yoki kamayishi);