Yerosti suvlarini olish va zilzilalar

 
4-savol 
 
O‘quvchilar ushbu topshiriqda muayyan hududda zilzilalar sodir bo‘lish xavfi 
haqidagi ma’lumotni ifodalaydigan savol yoki savollarni aniqlashlari uchun Lorkadagi 
zilzila haqida berilgan ma’lumot va zilzilalar haqidagi o‘z tushunchalaridan 
foydalanishlari kerak. Bunday ma’lumot birinchi va ikkinchi savollarda o‘z aksini 
topadi: “
Ushbu hududdagi Yer qobig‘ida yoriqlar bormi?” 
va
 “Ushbu hududning Yer 
qobig‘idagi kuchlanish tabiiy sabablar tufayli yuzaga keladimi?”
Savolning tartib raqami 
CS655Q04 
Kompetensiya 
Hodisalarni ilmiy jihatdan tushuntirish 
Bilim – Sistema 
Fanning mazmuniga oid – Yer va fazo 
Kontekst 
Mahalliy/Milliy – Xavf-xatarlar 
Kognitiv daraja 
O‘rta 
Savol shakli 
Bir nechta javob varianti tanlanadigan
Yerosti suvlarini olish va zilzilalar 
Savol 4/4 
YEROSTI SUVLARINI OLISH VA ZILZILALAR 
2011-yil Lorkadagi zilzila 
 
Ispaniya, Lorka zilzilalar nisbatan tez-tez sodir bo‘lib turadigan hududda 
joylashgan. 2011-yil mayida Lorkada zilzila sodir bo‘ldi. Geologlarning 
fikricha, ushbu hududdagi avvalgi zilzilalardan farqli o‘laroq, mazkur zilzila 
inson faoliyati, xususan, yerosti suvlarining nasos yordamida tortib olinganligi 
sababli yuzaga kelgan bo‘lishi mumkin. Geologlarning faraziga ko‘ra, yer 
ostidan suvning olinishi yoriq yaqinida kuchlanishning ortishiga olib kelgan, 
bunda siljish yuz berib, oqibatda zilzila sodir bo‘lgan.
O
‘
ng tomondagi “2011-yil Lorkadagi zilzila” 
ga qarang. Savolga javob berish uchun bir yoki 
bir nechta katakchalar ustiga bosing. 
Lorkadan 
uzoqda 
joylashgan 
shaharda 
yashaydigan o‘quvchi 2011-yilning mayidagi 
Lorkadagi zilzila haqida geologlarning farazi bilan 
tanishdi. O‘quvchi o‘zi yashaydigan hududda 
yerosti 
suvlarining 
olinishi 
yerosti 
suvlari 
kamayishiga olib kelganini biladi. U o‘z shahrida 
zilzila 
sodir 
bo‘lishi 
mumklinligidan 
xavotirlanmoqda. 
O‘quvchi yerosti suvlarining 
olinishi uning shahrida zilzilani keltirib chiqarishi 
xavfini 
baholashda 
quyidagi 
savollardan 
qaysilarini hisobga olishi kerak?
 
✓
Bir yoki bir nechta
karakchalarni tanlashni 
yodda tuting.
Ushbu hududdagi Yer qobig‘ida yoriqlar 
bormi? 
Ushbu hududning Yer qobig‘idagi kuchlanish 
tabiiy sabablar tufayli yuzaga keladimi? 
Ushbu hududda yer ostidan nasos yordamida 
tortib olinadigan suv ifloslanganmi? 
Ushbu hududdagi kunlik o‘rtacha harorat 
nechaga teng?