Yer xududida aholining tarqalish xususiyatlari

2015 yil holatiga ko'ra muhojirlar soni bo'yicha dunyo mamlakatlari yetakchilik qilmoqda

			Immigrantlar soni, million kishi	Immigrantlarning mamlakat aholisidagi ulushi, %
		Shimoliy
	Germaniya
		Yevropa Osiyo
	Saudiya
	Birlashgan Qirollik
		Shimoliy
	Avstraliya	Avstraliya va Okeaniya

Bu birinchi navbatda Shimoliy Amerika va Yevropa Ittifoqi - har bir mintaqada 25 milliondan ortiq muhojirlar, keyin Fors ko'rfazi mamlakatlari - 10-15 million.Muhojirlarni jalb qiladigan boshqa mamlakatlar Avstraliya, Janubiy Afrika, Isroil, Braziliya va Osiyoning NISni o'z ichiga oladi. So'nggi yillarda Rossiyada ham aholi sonining ko'payishi kuzatilmoqda. 1989 yildan 2002 yilgacha bo'lgan davr uchun. 5,4 million kishi mamlakatni tark etgan bo'lsa, deyarli 11 million kishi keldi.Shunday qilib, Rossiyada 13 yil ichida migratsiya o'sishi 5,5 milliondan ortiq kishini tashkil etdi. Isroil aholisining taxminan 45% va Avstraliyaning 20% ham ushbu mamlakatlarga chet eldan kelgan, ya'ni. deyarli 2,5 va 5 million kishi. Biroq, bu holatlarda, statistika ushbu odamlarni immigrant sifatida hisobga olmaydi , chunki ular boradigan mamlakatlarning fuqaroligini oladilar (naturallashtirilgan) va shuning uchun endi chet ellik emaslar. Migrantlarning asosiy etkazib beruvchilari Janubiy (Hindiston, Pokiston va Bangladesh), Janubi-Sharqiy (Indoneziya, Filippin, Tailand va Vetnam) va Janubi-G'arbiy Osiyo (Turkiya, Eron va Yaman), Shimoliy (Misr, Jazoir va Marokash) va Tropik mamlakatlardir.
(Kongo) Afrika, Janubiy Yevropa (Portugaliya, Gretsiya va Ispaniya) va Lotin Amerikasi (ayniqsa, Meksika).
aholini import qiluvchi mamlakatlar uchun ham, aholini eksport qiluvchi davlatlar uchun ham jiddiy iqtisodiy oqibatlarga olib keladi. Chet el ishchi kuchini olayotgan davlatlar undan ishlab chiqarish kuchlarini rivojlantirish omili sifatida foydalanadilar. Immigrantlar ishchi kuchi import qiluvchi mamlakatlar iqtisodiyotining kadrlar yetishmaydigan tarmoqlarining normal ishlashiga imkon beradi. Shuning uchun immigrantlar asosan mehnat zichligi, past maoshi va obro'si yo'qligi sababli mahalliy aholi orasida talab bo'lmagan sohalarda ishlaydi. Masalan, hozirgi vaqtda Fransiyada xorijiy ishchilar avtomobil sanoatida band bo‘lganlarning 35% dan ortig‘ini, Shveytsariyada – barcha qurilish ishchilarining 40% ni, Quvaytda – neft qazib olishda band bo‘lganlarning deyarli 100% ni tashkil etadi. Migrantlar, shuningdek, mezbon mamlakatlarda kerakli profildagi mutaxassislar yetishmaydigan iqtisodiy faoliyat sohalariga ham jalb qilinadi. Bunday holda, ushbu mamlakatlar hukumatlari kadrlar tayyorlash uchun katta mablag' tejaydi. Masalan, “aqlning ko‘chishi” natijasida Qo‘shma Shtatlar 1965 yildan 1990 yilgacha bo‘lgan davrda ta’lim va ilmiy faoliyat sohasida tejab qoldi. 15 milliard dollardan ortiq.Mamlakat iqtisodiyotida band boʻlgan mehnat muhojirlarining ulushi boʻyicha Fors koʻrfazi davlatlari dunyoda yetakchilik qilmoqda – mintaqada oʻrtacha 65%. Quvayt, Qatar va Saudiya Arabistonida ularning ulushi 70-80%, BAAda esa mamlakat umumiy ishchi kuchining 90% dan ortig'ini tashkil etdi.
Ishchi kuchining migratsiyasi ishchi kuchi eksport qiluvchi mamlakatlarga ijobiy iqtisodiy samara beradi, chunki bu ularning mehnat bozoridagi vaziyatni normallashtirishga yordam beradi va ishsizlikni kamaytiradi. Masalan, 1990-yillarning ikkinchi yarmida Pokistonda. chet elga migratsiya ishsizlikni uchdan bir qismga qisqartirdi. Xuddi shunday holat qo‘shni Hindiston va Bangladeshda ham rivojlanmoqda. Bundan tashqari, tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, mehnat migratsiyasi donor mamlakatlardagi aholining eng kambag'al qismining o'rtacha ish haqi va daromadlarini oshiradi. Ishchi kuchining emigratsiyasi chet elga chiqayotgan ishchilarning malakasini oshirishga yordam beradi. Chet elda migrantlar zamonaviy texnologiyalar, ishlab chiqarishni yuqori tartib va tashkil etish standartlari bilan tanishtirilmoqda, bu esa muhojirlar o‘z vatanlariga qaytganida o‘z mamlakatlaridagi ishchi kuchi sifatini oshiradi. Ishchi kuchi eksport qiluvchi mamlakatlar iqtisodlari uchun mehnat muhojirlari tomonidan ularning qarindoshlariga o'tkazilayotgan valyuta oqimi muhim ahamiyatga ega.

• 
  6.7.
  
• 
  2) AQSh;
  
• 
  3) Buyuk Britaniya;
  

Migratsiyaning qanday turlarini nomlay olasiz? Misollar keltiring.
Rivojlanayotgan mamlakatlardan rivojlangan mamlakatlarga xalqaro mehnat migratsiyasining sababi nima?
So'nggi o'n yilliklarda qaysi davlatlar eng ko'p qochqinlar oqimini kuzatgan?
Dunyodagi immigratsiyaning asosiy markazlarini bilasizmi?