Yer usti transport tizimlari

3.1-rasm.D-243 dizel dvigatelining bo‘ylama kesimi. 
Yuqorida silindrlari qatorli joylashgan D-243 dizel dvigatelining (3.1-rasm) va 
quyida KamAZ-740 avtomobilining silindrlari “V”- simon joylashgan dizel 
dvigatelining (3.11-rasm) bo‘ylama kesimlari keltirilgan. Ularda och pushti rangda 
krivoship-shatun mexanizmining detallari ko‘rsatilgan. 
 

---

29 
Krivoship-shatun mexanizmining detallari och pushti rangda ko‘rsatilgan. 
3.2-rasm.Silindrlari “V”-simon joylashgan KamAZ- 740 dizel dvigatelining 
bo‘ylama kesimi. 
Krivoship–shatun mexanizmining xillari yo‘q. Detallarini bir biri bilan 
bog‘lanib ishlashi, porshenli dvigatellarining barcha xillarida bir xil. 
Demak, krivoship-shatun mexanizmi (bu mexanizmni tashkil etuvchi detallarni 
aloxida ko‘rsatadigan bo‘lsak) quyidagilardan iborat, 3.1-rasm. 
-silindr 1; 
-porshen 2, porshen barmog‘i 3, xalqalari 4 va 5 bilan; 
-shatun 6, yuqori kallagidagi sirpanuvchi 7 podshipnigi, vkladishlari 8 va pastki 
qopqog‘i 9 bilan; 
-tirsakli val 10, o‘zak bo‘ynini qatiruvchi qopqog‘i 11, vkladishlari 12 bilan; 
-maxovik 14. 
Sanab o‘tilgan detallarning alohida vazifalari mavjud bo‘lib, ular yuqoridagi 
ketma-ketlikda quyida bayon qilinadi. 

---

30 
1-silindr; 2-porshen; 3-porshen barmog‘i; 4,5-xalqalar; 6-shatun; 7-podshipnik; 
8,12-vkladishlar; 9-pastki qopqog‘i; 10-tirsakli val; 11-o‘zak bo‘yinni qatiruvchi 
qopqog‘i; 13-taqsimlash valining shesternyasi; 14-maxovik.