Yengil uchuvchan aralashmalarni bosqichli haydash

6-jadval.

Atmosferali haydash qurilmasi moddiy balansi quyidagi jadvaldagi namuna ko’rinishida bo’lishi mumkin².
7-jadval.

Kiritilgan	% (mass.)
Barqarorlashtirilgan neft	100.0
Suvli emulsiya	0.1
Jami:	100.1
Olingan
Uglevodrod gazlari	1.0
Benzin fraksiyasi (140^0C gacha)	12.2
Kerosin fraksiyasi (140 – 240^0C)	16.3
Dizel fraksiyasi (204 – 350^0C)	17.0
Mazut (>350^0C)	52.7
Yo’qotishlar	0.9
Jami	100.1

Xulosa

• 
  Organik moddalarni xaydashda va ajratib olishda xaydash usulidan keng qo’llaniladi.
  
• 
  Xaydash ko’pincha suyuq moddalarni ular bilan aralashgan moddadan tozalash yoki har-hil qaynash temperaturasiga ega bo’lgan suyuq moddalar aralashmalarni bir-biridan ajratish uchun ishlatiladi.
  
• 
  Haydashda olingan modda barqaror bo’lib, u qaynash temperaturasigacha parchalanmasa xaydash oddiy sharoitda olib boriladi. Masalan: uglevodlar, spirtlar, oddiy va murakkab efirlar, kislotalar oddiy sharoitda bosimda haydaladi.
  

1-termometr, 2-xaydov ko’lbasi, 3-libix sovutkishi, 4-alanj, 5-qabul idishi.

Kurs ishining xulosa qismida quyidagilarni keltirmoqchiman:

1. Viloyatimizda gazni qayta ishlash sohasi jadal sur’atlar bilan rivopjlanib bormoqda. Bu sohada tabiiy gazdan qimmatli komponentlar etan, propan va butan ajratib olish ishlari amalga oshirilmoqda.
2. SHо‘rtan neftgaz va SHо‘rtan gaz kimyo majmuasida tabiiy gazni qayta ishlash jarayonida hosil bо‘ladigan propan va butan fraksiyasi tarkibi quyidagi foiz hisobida bо‘lishi aniqlandi: etan-5,5, propan-40,1, izobutan-22,15, n-butan-28,58, pentanlar-2,12, azot-0,13, ulglerod dioksid – 0,42.
3. Propan va butan fraksiyasi tarkibidagi quyidagi komponentlarni temperaturalari bir-biriga yaqinligi aniqlandi.
izobutan T_q = - 11,7°S; izobutilen T_q - - 6,9°S; buten-1 T_q = - 6,26°S;
butadiyen T_q = - 4,4°S; n-butan T_q = - 0,5°S
4. Propan va butan fraksiyasini ajratishda kamida 200 dona tarelkasi bor rektifikatsion kolonna tanlash kerak.
5. Absorbsiya usuli tabiiy gaz aralashmasidagi propilendan pentangacha bо‘lgan fraksiyalarni ajratib olish uchun ishlatiladi. Bu usul bilan 90-95% butan, 75-80% propan va 25-30% etan ajratib olish mumkin.
6.Tabiiy gaz uglevodorodlarini tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri fraksiyalarga ajratish ancha qiyin bо‘lib, rektifikatsiya usulidan foydalanish kerak.
7. Absorbsiya va rektifikatsiya usullarida suniy sovutgichlar ishlatmasdan propan va butan fraksiyasini 80-85°C da 90-95% ajratib olish mumkin.