Yem-xashak yetishtirish agronomiya asoslari

Hosilni yig'ish.  Arpa  hosilini  yig'ish  asosan  kombaynlar  yordamida 
amalga oshiriladi. Hosilni o'rish arpani mum pishishi oxiri va to 'la pishish 
boshlanishi  bilan  qisqa muddatda  o'tkazish lozim.  Aks  holda  hosilning 
bir  qismi  to'kilib  tez  nobud  bo'ladi
Arpa hosilini yig'ish bug'doy kabi o'tkaziladi. Senaj tayyorlash uchun 
arpa  boshoqlanish  davrida  o'riladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Morfologiyasi. Madaniy arpa bir yillik o‘simlik hisoblanib, ham kuzgi, 
ham  bahorgi  shakllarga  ega.  Maysasi  to ‘liq  yashil,  tupi  tik  turuvchi. 
Poyasi poxol, ichi g‘ovak, uning balandligi 70 sm dan 90 sm  gacha bo‘ladi. 
Bargining uzunligi va eni har xil  bo‘lib,  to‘q yashil  rangda  bo‘ladi.  Barg 
qini  va  shapalog'i  hammavaqt  tuksiz.  Barg  tilchasi  kalta,  quloqchalari 
esa  yaxshi  rivojlangan,  enli va  uzun,  oxiri  bir biriga kirishib  turadi.
Gulto 'plami boshoq hisoblanadi.  Boshoq o‘qining har bir ustunchasida 
bittadan gulga  ega bo'lgan uchta boshoqchalar o'tiradi.  Bu boshoqchalar 
boshoq o ‘qining hamma tomonida vertikal tartib bilan  o‘mashib,  boshoq 
o‘qining  oxirigacha davom etadi. H ar qaysi boshoqchaning ikki tomonida 
boshoqcha qobiqlari joylashadi.  U lar boshqa donli o ‘simlliklarga nisbatan 
arpada ju d a  mayda  chiziqsimon  yoki  lansetsimon  shaklda  bo'ladi.  Gul 
qobiqlariga ham ikkita -  bittasi tashqi gul qobiq g‘unchasimon, keng beshta 
tomirga  ega  bo‘lib,  qiltiq  bilan  tugallanadi.
Arpa  qiltiqlari  va  tishlarining darajasi  bilan  farq  qiladi.  Qiltiqlar g‘adir- 
budur, tekis yoki yarim tekis bo'lishi mumkin. Tekis qiltiqlar oxirida bir nechta
tishlarga  ega  boiadi.  Yarim  tekis  qiltiqlarda 
tishchalar  ularning  yarmisini  yoki  ikki  qismini 
egallagan  b o ‘ladi,  g ‘ad ir-bu du r  qiltiqlarda 
tishchalar uning hamma qismini egallagan bo‘ladi. 
Arpaning  qiltiqsiz  shakllari  ham  bor.  Qobiqli 
arpaning doni yirik, uzun yoki ellipsimon shaklda, 
qobiqsiz arpaning doni keng va to‘lishgan shaklda 
bo'lib  oxiri  ingichkalashadi  (1-rasm).
B o sh o q ch alarn in g  
b o sh o q  
o 'q id a  
joylashishiga  qarab  arpaning  m adaniy  turi 
uchta  tur  xillariga  bo‘linadi:
a)  k o ‘p  qatorli  arpa
b)  ikki  qatorli  arpa 
d)  oraliq  arpa