Yem-xashak yetishtirish agronomiya asoslari

Virtislar  -   «Virophyta»  bo‘limi
Viruslar  (yunoncha  «Virus»  -   zahar)  yuqumli  kasalliklarga  sabab 
b o 'lad ig an   u ltram ik ro sk o p ik   ta n a c h a la rd ir.  U lar  ta y o q c h a ,  shar, 
ipsimon,  bukilgan  shakllarda  bo'ladi.  Viruslarni  birinchi  bo'lib  1892- 
yilda  rus olimi D.I.Ivanovskiy  tamaki o'simliginingmozayika  kasalligini 
o'rganishda kashf qilgan.  Mayda  ultramikroskop tuzilishga  ega  bo'lgan 
viruslarning  o'rtacha  kattaligi 450-500 nm dan  iborat.
Qoramollarda  oqsil  kasalligini  tarqatuvchi  viruslarning  kattaligi  20 
nm 
dir.  Viruslarning  asosiy xususiyatlaridan  yana biri  ular  o'z  tiriklik 
x u su siy atin i  tirik   o rg a n iz m la rd a   sa q lay   o lish id ir.  V iru slarg a 
mikroorganizmlarning parazitlari faglari  ham kiradi.  Fagalar (yunoncha 
«fagus»  -   yem iruvchi,  yutuvchi)  m ik ro o rg an izm larn i  yem uruvchi 
viruslardir.  Ulardan  meditsinada  har  xil  yuqumli  kasalliklarga  qarshi
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

kurashda  foydalanish  m um kin.  Viruslarga  tuzilishi  jih a tid a n   yaqin 
b o 'lg an   m ikroorganizm lar  rikketsiyalar  ham  kiradi.  U la r  o dam   va 
hayvonlar hujayrasida yashaydigan parazitlardir. Bu parazitlam ing shakli 
gantelsim on  yoki  sharsim ondir.  K ishilarda  tif  (terlam a)  kasalligini 
tug'diruvchi rikketsiya provocheka -  «Riccettsia prova zekii» vakili odam 
biti  bilan  simbioz  yashaydi  va  yuqumli  kasalliklarni  tarqatadi.