Yem-xashak yetishtirish agronomiya asoslari

Ildizi
 o 'q   ildizli  bo'lib,  yaxshi  rivojlangan,  sershoxli  bo'ladi.  Ildizida 
tuganaklar  rivojlanadi.
Poyasi
 ekma k o 'k  no'xatning o'tsim on shakli bo'lib, ko'pincha yotgan 
holda  o'sadi,  uzunligi  250-300  sm  gasha  bo'ladi.  Poyasining  o'sishiga 
qarab  -   past  bo'yli  (50  sm),  yarim  past  bo'yli  (51-80  sm),  o 'rta   bo'yli 
(87-150  sm)  va  baland  bo'yli  (151-300  sm)  xillarga  bo'linadi.  Poyada 
bo'g'inlar  mavjud,  shu  bo'g'inlardan  barglar  o'sadi.  B o'g'in  oraliqlari 
uzun  va  kalta  bo'ladi.
Barglari
 murakkab  bo'lib,  2-3 juft  bargcha  va 
jingalaklardan iborat. Jingalaklar yordamida ko'k 
n o 'x a t 
ta y a n ch  
o 's im lik k a  
o 'r a la d i. 
Bargchalarining  shakli  cho'zinchoq,  ponasimon 
b o 'lib   rangi  yashil,  sarg'ish  yashil,  to 'q   yashil 
bo'ladi.
Gullari
  ikki jinsli,  yirik,  barg  qo'ltiqlarida  1-3 
ta   b o 'lib ,  g u lb a n d d a  jo y la s h a d i.  G u lto jisi 
k a p a la k s im o n ,  yelkani  y irik ,  tu x u m sim o n , 
q a n o tla ri  c h o 'z in c h o q ,  q a y iq c h a si  ran g siz, 
antosion  dog'lari  bo'lishi mumkin.  Gulning rangi 
oq  bo'ladi  (7-rasm).
M evasi
 dukkak bo'lib,  dukkakda  3-12 tagacha 
u ru g '  b o 'la d i.  D u k k ag id a  p erg am en t  q av ati 
b o 'lg a n d a  
ch atn ay d i, 
oso n  
y a n c h ila d i. 
D u k k ak n in g   shakli  x an jarsim o n ,  o 'ro q sim o n  
bo'ladi.  Rangi  sariq,  och  yashil,  to 'q   yashil,  to'la 
yetilganda  och  sariq va  binafsha  rangda  bo'ladi.
Urug'i
  ko 'p in cha  yirik,  yum aloq,  burchakli 
bo'ladi.  U rug'  kattaligiga  q arab  1000  tasining 
vazni  150-250 g  bo'ladi. U rug'ning yuzi silliq yoki
7-rasm.  K o 'k   no'xat 
va  uning  dukkagi
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

burishgan bo'ladi. Rangi oq, sariq, yashil, to 'q  yashil, sarg'ish-jigar rang, 
ayrim  holda  naqsh  bilan  (rangli  dog'lar)  bo'ladi.
O'zbekistonda  uning  quyidagi  navlari  ekiladi:
Vostok-55  1954-yil  lalmi  dehqonchilik  ITI  da  tanlash  uslubi  bilan 
yaratilgan.. Poyasi  o'tsimon, tik o'sadi, balandligi 50-70 sm, dukkagining 
uzunligi  4-5  sm,  eni  0,8-0,9  sm,  5-7  ta  urug'  bo'ladi.  U rug'  dumaloq- 
burchakli  shaklda,  to 'q  jigarrangli  binafsha  d o g 'lari  bilan  1000  ta 
urug'ning vazni  70-100  g ga  yetadi.
N av erta-o'rtapishar,  o'sish  davri  65-90  kunni tashkil  etadi.  Birinchi 
dukkagi  11-14  bo'g'inda joylashadi.  Navsimon  tajriba  rasadxonalarida 
k o 'k at  hosili  o'rtacha  251  s  ga,  don  hosili  21,1  ga  yetadi.
NAZORAT SAVOLLARI
1.  Tupiga  qarab xo'raki va xashaki navlam i aniqlash mumkinmi?
2. Xashaki navlami uning urug'iga qarab aniqlash mumkinmi?