Yaxshiboyev Quvondiq 2019-yil molekulyar fizika va termodinamika molekulyar – kinetik nazariya asoslari

13. Suyuqliklarda sirt taranglik kuchi

1. Quyidagilar orasidan sirt taranglik koeffisiyenti ifodasini ko’rsating.

A) B) C) U_c S D) U_c -S
2. Suyuqlikning sirt taranglik koeffisiyeni qanday birliklarda o’lchanadi?
A)Js B)J/m S)J/m² D) J/m³
3. Sirt taranglik koeffisiyentining o’lchov birligini ko’rsating.
1)N/m; 2) N/m²; 3) J/m² ; 4) J/m² ; 5)Pa s
A)1;5 B)1;3;5 C) 2;3 D)1;4
4. Suv bilan to’ldirilib, zich berkitilgan shisha idishda xavo pufakchasi bor. Qanday xaroratda pufakchaning o’lchami eng katga bo’ladi? Idish xajmining temperaturaviy o’zgarishi xisobga olinmasin.
A) 0°C B) 20°C C) 15°C D) 4°C
5. Diametri 0,73 mm bo’lgan kapillyar nayda suv qancha balandlikka ko’tariladi (sm)? Suvning sirt taranlik koeffisiyenta 73 mN/m ga teng.
A) 2 B) 4 C) 1 D) 8
6. Suv kapillyar naychada 2,8 sm ga ko’ta-rildi. Naychaning diametrini aniqlang (mm).Suvning sirt taranglik koeffisiyenti
7 10^-2 N/m deb xisoblang.
A) 1 B) 2 C) 0,2 D) 0,7
7. Radiusi 48 mkm bo’lgan kapillyar naychada kerosin qanday balandlikka ko’tariladi (sm)? Kerosinning sirt taranglik koeffisiyenti 24 mN/m, zichligi 800 kg/m³.
A) 12,5 B) 25 C) 50 D) 75
8. Diametrlari 2 va 1mm bo’lgan ikkita kapilyarlardagi suv satxlarining farqini aniqlang (m). Suvning sirt taranglik koeffisiyenti 72 mN/m.
A) 14,4 10^-3 B) 28,8 10^-3
C) 43,2 10^-3 D) 57,6 10^-3
9.1,46 mm diametrli naycha suvga tushirilganda, undagi suv ustuni qancha balandlikka ko’tariladi (sm)? =73 1O^-2 N/m.
A) 4 B) 2 5) 2,5 D) 40
10. Teshigining diametri 2 mm bo’lgan tomizgichda 219 sm³ suv bor. Uning sirt taranglik koeffisiyenti 73 mN/m. Tomizgichdan xammasi bo’lib nechta tomchi tomadi? =Z,
g= 10m/s² deb xisoblang.
A) 5000 B) 4000 C) 7300 D) 6000
11. Teshigining diametri 1 mm bo’lgan tomizg’ichdan tomadigan suv tomchisining massasini aniqlang (mg). =73 mN/m,
=3, g=10 m/s².
A) 219 B) 21,9 C) 3,19 D) 10
12. Bir xil xaroratli sakkizta shar shaklidagi simob tomchilari birlashib, yagona tomchi xosil qildi. Bunda xarorat qanday va nima sababli o’zgaradi? Javoblardan to’grisini tanlang.
A) xarorat o’zgarmaydi, chunki suyuqlik sirti energiyasi o’zgarmaydi
B) xarorat pasayadi, chunki sirt energiyasi kamayadi
C) xarorat ko’tariladi,chunki sirt energiyasi kamayadi
D) xarorat pasayadi, chunki sirt energiyasi ortadi
13. Agar ikkita kapillyar nay bo’lib,ikkinchisining radiusi 8 marta kichik va u sirt taranglik koeffisiyenti 2 marta ortiq, bo’lgan suyuqlikka botirilsa, suyuqlikning ko’tarilishi birinchi naydan necha marta ortiq bo’ladi?
A) 16 B) 8 C) 4 D) teng ko’tariladi
14. Kerosinli idishga tushirilgan diametri 0,3 mm bo’lgan kapillyarda kerosin 20 mm ga ko’tarildi. Kerosinning sirt taranglik koeffisiyentini aniqlang (mN/m). Kerosinning zichligi 0,8 g/sm³,
A) 14 B) 10 C) 8 . D) 12
15. Ichki diametri 2 mm bulgan tomizg’ichdan uzilayotgan suyuqlik tomchisining massasi 15 mg ekanligini bilgan xolda, shu suyuqlikning sirt taranglik koeffisiyentini toping (mN/m).
A) 73 B) 24 C) 40 D) 30
16. Zichligi 0,8 g/sm³ bulgan suyuqlikning 2 mm diametrli kapillyar nayda ko’tarilish balandligi 7,5 mm bulsa, shu suyuqlikning sirt taranglik koeffisiyentini aniqlang (mN/m).
A) 73 B) 24 C) 40 D) 30
17. Ichki diametri 1 mm bo’lgan tomizg’ichdan uzilayotgan spirt tomchisining massasini aniqlang (mg).Spirtnnng sirt taranglik koeffisiyenti 22 mN/m ga teng.
A) 69 B) 34,5 C) 6,9 D) 13,8
18. Diametri 2 mm bo’lgan tomizg’ichda xajmi 219 sm³ bo’lgan suv necha tomchidan iborat bo’ladi? Suvning sirt taranglik koeffisiyenti 73 mN/m.
A) 5000 B) 4000 C) 7300 D) 2190
19. Diametri 1 mm bo’lgan tomizg’ichdan tomgan suv tomchisining massasini aniqlang (mg).Suvning sirt taranglik koeffisiyenta 73 mN/m.
A) 219 B) 21,9 C) 3,19 D)10
20.Suv diametri 1,8 mm bo’lgan naychadan tomchilayotgan bo’lsa,1 sm³ suvda nechta tomchi bo’ladi? Suvning sirt taranglik koeffisiyenti 0,072 N/m.
A) 49 B) 25 C) 12 D) 30
21. Suv tomchisi diametri 5 mm bo’lgan vertikal shisha naychadan tushmoqda. Agar suvning 20° S temperaturadagi sirt taranglik koeffisiyenta 73 mN/m bo’lsa,tomchining og’irligini toping.
A)1146mkN B)565mkN
S)229mkN D)287mkN
22. 20°C temperaturada diametri 1 mm bo’lgan vertikal shisha naychadan suv tomchisi uzildi.Tomchining og’irligi nimaga teng (mN)?
A) 0,11 B) 0,32 C) 0,50 D) 0,23
23. Yer sirtidagi kapillyar naychada suv 9 mm ga ko’tariladi.Agar Oyda erkin tushish tezlanishi yerdagidan 6 marta kichik ekanligi ma’lum bo’lsa,oyda shu naychadagi suv qancha balandlikka ko’tariladi (mm)?
A) 134 B) 35 C) 54 D) 150
24. Ikki parallel plastina va kapillyar nay ,ularni xo’llovchi suyuqlikka tushirildi.Plastinalar orasidagi masofa kapillyar nayning ichki diametriga teng.Bu sistemalardagi suyuqlik ustunlari balandliklari h₁,va h₂ lar orasidagi munosabatnn aniqlang.
A) h₁ = 2h₂ B) 2h₁ = h₂
C) h₁ = h₂ D) 1,5h₁ = h₂

25. Kapillyar naylarning 1,5 mm diametrligi suvga,0,5 mm diametrligi esa kerosinga tushirilsa,bu suyuqliklarning naylardagi ko’tarilish balandlikparining nisbati (h_c/h_k) qanday bo’ladi? Suv va kerosinning zichliklari r_s=1g/sm³ ; r_k=0,8g/ sm³ va sirt taranglik koeffisisntlari _c=72mN/m; _k=24mN/m

A) 0,8 B) 2,25 C) 1,5 D) 3
26. Radiusi 2,5 sm bo’lgan yupqa simli xalqa sovun eritmasiga gorizontal botirildi.
Xalqaning massasi 3744 mg,sovun eritmasining sirt taranglik koeffisiyenti 40 mN/m bo’lsa,qanday kuch yordamida xalqani eritmadan ajratib olish mumkin (N)? Eritmaning temperaturasn xona temperaurasiga teng deb xisoblang.
A) 0,1 B) 0,075 C) 0,025 D) 0,05
27. Silindrik idish tubida diametri 0,073 mm bo’lgan teshik bor.Suv teshikdan oqib ketmasligi uchun uni qanday balandlikkacha qo’yish mumkin (sm)? Suvning sirt taranglik koeffisiyenti 73 mN/m ga teng.
A) 10 B) 20 C) 40 D) 60