Yaratilgan: Ангрен 2005 йил. Kategoriya: Педагогика Bo'lim



Download 0,5 Mb.
bet19/44
Sana31.12.2021
Hajmi0,5 Mb.
#224145
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   44
Bog'liq
Yaratilgan Ангрен 2005 йил. Kategoriya Педагогика Bo'lim

Sinesteziya - bir analizatorning kuzgalish ta’siri ostida boshka analizatorga xos sezgining xosil bulishidir. Ushbu xolat sezgilarning xar-xil turlarida kuzatiladi. Tovush kuzgatuvchilari ta’sir kilganda sub’ektda kurish obrozlari paydo bulganda kupincha kurish, eshitish sinesteziyasi uchraydi.

Sezgi a’zolari sezuvchanligining oshishiga olib boradi va ikki sohani ajratib ko`rsatish mumkin. 1. Sensor nuksonlar ko`rlik va karlikning o`rnini to`ldirish zaruratidan stixiyali tarzda kelib chiqadigan sentsibilizatsiya. 2. Sub’ekt faoliyati tufayli kasbga xos talablardan kelib chiqadigan sentsibilizatsiya. Ko`rish yoki eshitish sezgisining yo`qotilganligi ma’lum darajada sezuvchanlikning boshqa turlarini rivojlantirish hisobiga to`ldiriladi.

3. Insonning barcha sezgilari quyidagi sifatlarga qarab klassifikatsiyalanadi:

1. Eksterotseptiv sezgilar – tashqi olamdagi narsa va hodislarning sifatlarini aks etadi. Ularga ko`rish, eshitish, hid bilish, ta’m bilish va teri sezgilari kiradi.

2. Interotseptiv sezgilar – ichki organlarning turli holatlari aks etadi (Organik, og`riq sezuvchi).

3. Propriotseptiv sezgilar – turli harakat organlarining holatlarini aks etadi (Muskul, harakat, kinetik va muvozanat).

Ko`rish sezgisining organi ko`z, u pardadan iborat: tashqi tomirlari va to`r parda. Ko`rish sezgisining fizik sababchisi yorug`lik to`lqinlari hisoblanadi.

Ranglar axromatik (qora, oq, kulrang) hamda xromatik (qizil, sariq, havorang, ko`k, siyohrangga bo`linadi).

Ko`rish sezgisining markazi miya katta yarim sharlarining ensa bo`lagidir. Eshitish sezgisi – ovozlarni sezish, organi quloq. Tashqi quloq - quloq chanog`i va eshitish bo`shlig`idan iborat. O`rta quloq - uchta suyakchaga mahkamlangan quloq pardasi, ichki yupqa parda, ichki tog`ay. O`rta quloq eshituv suyakchasidan iboratdir. Ular havo to`lqinlarini ichkariga o`tkazadi. Eshitishning miya markazi bosh miyaning chakka qismi.

Eshitish sezgisining sifati:

a) ovoz balandligi;

b) ovozning kuchi;

v) ovoz tembri

Xid bilish sezgisi – xidni bilish bilan xarkterlanadi. Organi burun bo`shligining yuqori qismi bo`lib, unda xid bilish kataklari mavjud. Xidlar predmetlar bo`yicha klassifikatsiyalanadi.

Fizik sababi – gazga o`xshash moddalarni burun bo`shlig`i tushishi va xid bilish retseptori kataklarga ta’sir etishi.

Xid bilish markazi – miya ensa bo`lagining pastki qismida joylashgan.

Ta’m bilish sezgisi – achchiq, shirin, nordon, sho`rni sezish.

Organi tilning ustki qismi va tanglay.



Ta’m bilishning fizik sababi – suvda va so`lakda eriydigan moddalar.

Ta’m bilishning markazi – hid bilish markaziga yaqindir.

Teri tuyush sezgisi – temperatura, taktil sezgilari.

Temperaturani sezish - issiq va sovuqni teri orqali bevosita sezish bilan bog`liq, fizik sababi teriga boshqa moddalarning tegishi. Terida 250 mingta sovuq hamda 30 mingta issiqni qabul qiluvchi nuqta mavjud.

Taktil sezgi – tegish va bosimni sezish organi alohida tuyush tanachalari bo`lib, ular tana bo`ylab notekst joylashgan. Barmoqlar til, lab, lablarda uchta nuqta mavjud.

4. Idrok jarayonida ishtirok etuvchi analizatorlarga ko`ra ko`rish, eshitish, xid bilish, ta’m bilish, kinetik va teri tuyush kabi idrok turlari mavjud. Boshqa klassifikatsiyasi asosida materiyaning mavjud bo`lishi yotib – u vaqtni idrok etish, fazoni, xatti – harakatni idrok etish turlariga bo`linadi.




Download 0,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish